Adalet Cimcoz

kulis yazarı, çevirmen

seslendirme sanatçısı

25 Temmuz 1910 tarihinde doğdu. Kulis yazılarında Fitne-Fücur imzasını kullandı.

Albay Tayfur Bey ile Alman asıllı Aliye Hanım’ın kızı. Seslendirme sanatçısı Ferdi Tayfur ağabeyidir.

Ortaöğrenimini Almanya’da tamamladı. Bir Alman demiryolu şirketinde, Afyon İnhisarı’nda ve Toprak Mahsulleri Ofisi’nde çalıştı. Avukat Mehmet Ali Cimcoz ile evlendi. Aralık 1950’de Maya Sanat Galerisi’ni kurdu. 1955 yılında kapanışına dek yöneticiliğini yaptığı bu galeri çağdaş sanatın gelişimine önemli katkılarda bulunan Cimcoz, Türkiye’nin ilk kadın galeristidir. Maya Sanat Galerisi’nde karikatürden heykel, mozaik, seramik, fotoğraf sergilerine kadar çeşitli sanat dallarından örnekler sergiledi. Türkiye’nin ilk disiplinlerarası sanat etkinliklerini de gerçekleştirmiştir.

Ağabeyiyle birlikte seslendirme yapan Cimcoz yıllarca Filiz Akın, Belgin Doruk, Fatma Girik ve Türkân Şoray gibi ünlü sinema oyuncularını beyazperdede seslendirdi.

Şiirleri, öyküleri, kitap tanıtma yazıları ve çevirileri 1950 ile 1970 arasında Varlık, Yeditepe, Yeni Ufuklar dergilerinde yayımlandı.

Fitne-Fücur imzasıyla kaleme aldığı dedikodu yazıları ise Aydede, Salon, 20. Asır, Hafta, Tef dergileriyle Cumhuriyet gazetesinde yer aldı. Çağdaş yazarlardan çeviriler yaptı.

Milena’ya Mektuplar ile 1962 TDK Çeviri Ödülü’ne layık görüldü. Sanat Dostları Cemiyeti’nin kurucusudur.

13 Mart 1970 tarihinde öldü.

ÇEVİRİLERİ:

B. Traven, Ölüm Gemisi (1957)
B. Brecht, Sezuan’ın İyi İnsanı (T. Aktürel ile, 1961)
F. Kafka, Milena’ya Mektuplar (1961)
B. Traven, Dinamit (1963)
B. Brecht, Galile (T. Aktürel ile, 1963)
G. Büchner, Leonce ile Lena (1963)
G. Grass, On Dakka Sonra Buffalo (1964)
B. Brecht, Bay Puntila ile Uşağı Matti (1965)
T. Dery, Eğlentili Bir Gömme Töreni (1967)
M. Buber – Neumann, Kafka’nın Sevgilisi Milena (1967)
B. Traven, Pamuk İşçileri (1968)
E. Kishon, Adanmış Topraklar Üstünde (1969)

HAKKINDA YAZILANLAR

1.Adalet Cimcoz: Bir Yaşam Öyküsü Denemesi, Mine Söğüt (2000)
2.”Adalet Cimcoz ve Maya” belgeseli (TRT)
3.”Adalet’in Sesi”, Azra Erhat, Yeni Ufuklar, Mayıs 1970

Cimcoz’un seslendirme sanatçılığıyla ilgili bir yorum:

“Çok yönlü bir sesi vardı Adalet Cimcoz’un. Türkân Şoray’ı da, Hülya Koçyiğit’i de, Belgin Doruk’u da dile getirirdi o. Radyoda sabundan, diş macunundan ya da kılık kıyafetten söz etti miydi bir “şey’ söylerdi hepimize. Kulağımızı diker, sesi bir yandan zevkimizi okşarken, öte yandan da sözü söz ve öz olarak çın çın dolaşırdı beynimizin kıvrımlarında, incecik bir gonk gibi bir oraya, bir buraya vurur, bir kıpırtı, bir canlılık uyandırırdı kafamızda.”

ENGLISH BIOGRAPHY

Adalet Cimcoz

She was born on 25 July 1910, as the daughter of Colonel Tayfur Bey and Aliye Hanım, who is of German origin. Dubbing artist Ferdi Tayfur is her brother. She completed her junior school education in Germany. She worked at a German Railway Company, in Afyon İnhisarı and the Turkish Grains Board. She married lawyer Mehmet Ali Cimcoz. In December 1950, she founded the Maya Art Gallery. This gallery, of which she served as the manager until its closure in 1955, had a major role in the development of contemporary arts. Cimcoz is the first woman gallery manager of Turkey. She exhibited works from a variety of artistic genres from caricature to sculpture, mosaic, ceramic, and photography at Maya Art Gallery. She also put together the first interdisciplinary art events of Turkey. She was also involved in dubbing alongside her brother and did the voice-overs of famous actresses such as Filiz Akın, Belgin Doruk, Fatma Girik and Türkân Şoray in cinema for years.

Her poems, short stories, book reviews and translations were published in journals such as Varlık, Yeditepe, Yeni Ufuklar between the years 1950-1970. Her gossip pieces she penned under the name, Fitne-Fücur appeared in Aydede, Salon, 20. Asır, Hafta, Tef and Cumhuriyet. She translated the works of modern writers. She received the 1962 Turkish Language Association’s Translation Award with Milena’ya Mektuplar. She is the founder of the Friends of Art Union.