Arthur Koestler Biyografisi
Arthur Koestler, Araştırma – İnceleme, Bilim, Bilim Tarihi kategorilerinde eserler yazmış popüler bir yazardır.
Arthur Koestler, 5 Eylül 1905 tarihinde Budapeşte, Macaristan’da doğmuştur. Annesi, Adele Koestler ve babası Henrik Koestler, Kuzey Macaristan’a göçmüş bir Rus yahudisiydi. Babası Henrik Kösztler sanayici idi ve pek çok icada da imza atmıştı. Kösztler ailesi 1919 yılında bir süreliğine Viyana’ya taşındı. Arthur Koestler, Viyana’da elektroteknik ve psikoloji eğitimi görmeye başladı.
Arthur Koestler, 1926’da 21 yaşında iken bir Yahudi devleti kurulması planlanan Filistin’e gitti. Bir gazeteci olarak o bölgede röportajlar yaptı, gelişmelerle ilgili haberler hazırladı. “Irak Kralı I. Faysal ile röportaj yapan gazeteci” olarak ün saldı.
1929 yılında Paris’e dönen Arthur Koestler, bir dönem Fransa’da yaşadı ve sonra da 1931’de Almanya’ya taşındı. Almanya siyasi çalkantılar yaşıyordu. Güçlü bir sol ve sendikal hareket vardı ve karşısında da faşizm gelişiyordu. Kösztler Alman Komünist Partisine üye oldu. Arthur Koestler iyi bir muhabir olarak her yeniliğin içinde yer almak ve onunla ilgili izlenimlerini okuyucuya ulaştırmak isteyen mükemmel bir gazeteciydi. 1931 yılında Zeplin uçağıyla kutuplara gitti. Ardından da o zamana kadar kapalı bir kutu olan Sovyetler Birliğine seyahat etti. Gördüklerini ve izlenimlerini okurlarına anlattı. Ancak gördüğü gerçekler ve kitaplarda olan idealler arasındaki uçurum onu hayal kırıklığına uğrattı.
1933 yılında Budapeşte’ye döndü. Aradan geçen süre içinde Viyana’dan Budapeşte’ye taşınan anne babasını ziyaret etmek istiyordu. Budapeşte’de ünlü şair Attila József ve yazar Frigyes Karinthy ile tanıştı. 1934-1939 yılları arasında Londra’da ansiklopedi yayınlayan bir kitapevinde çalıştı. Ancak bu süre içinde merkezi Paris’te olan Dünya Anti Faşistler Merkezinde de gizli olarak faaliyette bulundu.
Roman, gazete yazıları, sosyal felsefe eserleri ve bilim alanında kitaplar yazan Arthur Koestler, 1931 yılında Almanya Komünist Partisine katıldı ama yedi yıl sonra, 1938 yılında Birleşik Krallık‘a göç edince Komünist Partisinden ayrıldı. 1940’ların sonlarına doğru en tanınmış İngiliz anti-komünistlerinden biri oldu.
İspanya iç savaşında (1936-1939) bir gazeteci olarak General Francisco Franco’nun karargâhına girmeyi başardı. Ve yaptığı röportajlarla General Francisco Franco’nun Almanlar ve İtalyanlar tarafından nasıl desteklendiğini delilleriyle birlikte ifşa etti. Ancak bu iş ona pahalıya mal oldu. Daha İspanya’da iken yakalandı ve ölüm cezasına mahkûm edildi. İspanya zindanlarında üç ay geçirdi. Ve hapis anılarını daha sonra “İspanya’da ölüm” adlı kitabında yayınladı. Bu süreç onun aynı zamanda komünist hareketten uzaklaştığı süreç de oldu. Uluslararası baskılar ve protestolar sonucunda 100 gün sonra serbest bırakıldı.
Arthur Koestler 1938 yılında komünist hareketle tüm bağlarını kopardı ve antikomünizmin en donanımlı düşünsel temsilcisi haline geldi. Bir yazar ve hatip olarak çalışmalarında Bolşevizm karşıtlığını çok açık ve net ifade etti. 1939 yılında yayınlanan “Gladyatörler” adlı romanında Spartaküs ayaklanmasından yola çıkarak bir devrimin insancıl olup olamayacağı sorularına yanıt aradı. II. Dünya savaşında İngiliz ordusu saflarında savaşa katıldı.
1945 yılında yayınlanan “Gün Ortasında Karanlık” romanı dünyaca ün sahibi olmasına neden oldu. Romanda Sovyetler Birliği’nin ilk dönemlerinde Josef Stalin koşullarında devrimin eski tüfeklerinden Rubashov’un hayatı üzerinden anlatılan diktatörlük tasviri büyük ses getirdi. Roman 20. yüzyılın en önemli siyasi romanları arasında yer aldı.
1948 yılında İngiliz vatandaşlığına geçti.
1950’ler boyunca da aktif olarak siyasete devam eden Arthur Koestler’in Sovyetler’de 1930’lardaki tasfiyeleri anlatan Gün Ortasında Karanlık romanı Stalinizmin kurgusal temsili olarak George Orwell‘ın 1984 romanı ile birlikte anılır. “Gün Ortasında Karanlık” adlı romanı bir döneme damgasını vuran Sovyetler Birliği’nin eleştirisi olarak yazılmış olsa da tüm totaliter toplumsal sistemlere yönelik ağır bir edebi yanıttır.
Arthur Koestler’in 13. Kabile adlı araştırmasında ise Aşkenaz Yahudilerinin tarih sahnesinden silinmiş olan Hazar Türkleri olduğu savını ortaya atmıştır. Bu sav bilimsel çevrelerde halen tartışılmaktadır. Ayrıca Britannica Ansiklopedisi için de maddeler yazmıştır.
1954 sonrası dünyada ölüm cezasının kaldırılması için başlatılan kampanyaların ön saflarında yer aldı. Daha sonra da 1956 ayaklanmasının ardından Macaristan’daki aydınlar için süren dayanışma hareketlerinin en önündeydi. Batı ülkelerine kaçan Macar aydınlarıyla ilişki kurdu, onlara yardımcı oldu.
Arthur Koestler, birden fazla lisan konuşur ve bu dillerden edebi olarak da yazardı. İlk üç kitabı aslında üç ayrı dilde yayınlandı. “Gladyatörler” Macarca, “Gün ortasında karanlık” Almanca ve “Ulaşma ve yola çıkma” ise yazar tarafından İngilizce olarak kaleme alınmıştı. Ana dili olan Macarcanın dışında İngilizce, Almanca, İbranice, Fransızca da konuşuyor ve yazıyordu.
Hayatının daha ileri aşamalarında politikadan uzaklaştı, esrarengiz ve insani duygularla ulaşılamayan süreçlere ilgi duymaya başladı. Bu nedenle de Hindistan ve Japonya’ya gitti, doğu felsefelerini araştırdı.
Evlilikleri :
1.eşi: Dorothy Ascher (e. 1935–1949)
2.eşi: Mamaine Koestler (e. 1950–1952)
3.eşi: Cynthia Jefferies (e. 1965–1983)
Parkinson ve kan kanseri hastası olan Arthur Koestler, 55 yaşındaki ve bir hastalığı olmayan karısı Cynthia Koestler ile birlikte 1 Mart 1983 tarihinde İngiltere’nin başşehri Londra’da 78 yaşında intihar ederek yaşamına son vermiştir.
Arthur Koestler’in bugün Budapeşte’nin VI. Bölgesinde bir heykeli vardır.
Ödülleri :
1968 – Sonning Ödülü
Kitapları :
1939 – Gladyatörler
1940 – Gün Ortasında Karanlık (Darkness at Noon)
1943 – Ve Özgürlük
1949 – Mağlup Olan İlah (Arthur Koestler-Andre Gide–Richard Wright)
1959 – Uyurgezerler: İnsanın Değişen Evren Görünüşünün Bir Tarihi
1963 – Mizah yaratma eylemi
1967 – 13. Kabile
1968 – Toprağın Tortusu
1970 – İspanya’da Ölüm Güncesi
1973 – Haçsız Haçlılar
1973 – Sıfır ve Sonsuzluk
2007- Geliş ve Gidiş
2001 – Militanlar