Ayşegül Yüksel Biyografisi
Tiyatro eleştirmeni, yazar, akademisyen, çevirmen.
Türk tiyatrosu ve genel olarak dram sanatı üstüne yoğun emek harcamış bir tiyatro insanı.
Ayşegül Yüksel, 8 Mayıs 1941 tarihinde istanbul’da doğmuştur. Asıl adı Ayşegül Günkut’dur. Ahmet adında bir kardeşi vardır. Çocukluğu Kadıköy’de geçmiştir. Üsküdar Amerikan Kız Lisesinden 1959 yılında mezun oldu.
İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi İngiliz Dili ve Edebiyatı Bölümü’nden Haldun Taner’in öğrencisi olarak 1964 yılında mezun oldu. Fulbright Bursu kazanarak gittiği ABD‘deki, New York University Graduate School of Arts and Sciences’dan “Master of Arts” derecesiyle 1966 yılında döndü.
60’lı yılların ortalarında yapmaya başladığı şiir, düzyazı ve roman çevirileri Yelken, Türk Dili, Ataç, Eylem gibi dergilerde yayımlandı. 1969 yılında New York’ta The New School’da tiyatro yazını eğitimi aldı.
1970 yılında Ankara’ya yerleşerek Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tiyatro Bölümü’nde doktorasını hazırlamaya başladı. Doktorasını 1981’de Ankara Üniversitesi DTCF Tiyatro Bölümü’nde tamamladı. Bu arada 1970 – 1971 yılları arasında ODTÜ‘de hazırlık okulunda öğretim görevlisi olarak çalıştı. 1971 yılında Ankara Üniversitesi, Siyasal Bilgiler Fakültesi’nde ingilizce okutmanı olarak görev yaptı. 1971 – 1981 yılları arasında ODTÜ‘de beşeri bilimler bölümü, öğretim görevlisi olarak görev yaptı. 1981 – 1982 yılları arasında ODTÜ’de yabancı diller eğitimi bölümü, yardımcı doçent olarak bulundu. 1985 – 1987 yılları arasında ODTÜ’de yabancı diller eğitimi bölümü, doçent olarak bulundu.
1981 – 1987 yılları arasında Ankara Üniversitesi, Siyasal Bilgiler Fakültesi’nde ve Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesinde ders verdi.
Ayşegül Yüksel, 1985 yılında doçent, 1992 yılında profesör oldu. 2003 yılında Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi İngiliz Dili ve Edebiyatı ana bilim dalı bölüm başkanı oldu. 2006 yılında emekli oldu. Ama DTCF İngiliz Dili ve Edebiyatı ve DTCF Tiyatro Bölümü lisans ve lisansüstü programlarında ders vermeye devam etti.
Ayşegül Yüksel, aynı zamanda Uluslararası Ankara Tiyatro Festivali danışma kurulu üyesidir.
Ayşegül Yüksel’in 1975’ten bu yana yazdığı tiyatro inceleme ve araştırma yazıları Özgür İnsan, Gösteri, Bilim ve Sanat, Milliyet Sanat, Tiyatro… Tiyatro…, Evrensel, Kitap-lık, Felsefe Yazın, Oyun, TEB OYUN, Sahne dergilerinde ve Cumhuriyet gazetesinde, ‘ortak kitap’larda ve üniversite dergilerinde yer aldı.
Kimi makaleleri ve bildirileri yabancı dillere çevrilerek yayımlandı. İngilizce’den çevirdiği Aslan Asker Şvayk, Rüya Yorum Metodu ve Cumartesi Gecesi ve Pazar Sabahı gibi metinlerin çevirilerini yaptı, John Arden’dan yaptığı Musgrave’in Dansı çevirisi de 1980-81 döneminde Ankara Devlet Tiyatrosu’nca sahnelendi. Tiyatro yazıları iki haftada bir Cumhuriyet’teki “Sahneden” köşesinde yayımlanıyor.
Ayşegül Yüksel, 25 Ağustos 1969 tarihinde Y. Önder Yüksel ile evlendi. Ömür adında kızı ve Özgür adında oğlu olmak üzere iki çocuğu vardır.
Üyelikleri :
Uluslararası Tiyatro Enstitüsü genel sekreterliği (1986-1991)
Amerikan Etüdleri Derneği Yönetim Kurulu Üyeliği (1989-90)
Uluslararası Tiyatro Eleştirmenleri Birliği (AICT) üyeliği
Tiyatro Eleştirmenleri Birliği yönetim kurulu üyeliği (2000-2001)
Bilkent Üniversitesi Journal of Turkish Literature (JTL) yayın kurulu üyeliği (1998)
Nazım Hikmet Vakfı danışma kurulu üyeliği (1996-)
Türkiye PEN Yazarlar Derneği ve Uluslararası PEN Kulübü üyelikleri (1995)
Edebiyatçılar Derneği üyeliği (1995-) Türk – İngiliz Kültür Derneği yönetim kurulu üyeliği (2001-2002)
gibi görevlerde bulunmasının yanında Ana Britannica, World Encyclopedia of Contemporary Drama ve Campton gibi ansiklopedilerin madde yazarlığı ve danışmanlık görevlerini yaptı.
Ödüleri:
1982 – Türk Dil Kurumu İnceleme Araştırma Ödülü
1982 – Yazko İnceleme-Araştırma Özendirme Ödülü
1990 – Tiyatro ve TV Yazarları Derneği “Tiyatroya Hizmet” Ödülü
1993 – Kültür Bakanlığı Tiyatro İnceleme ve Araştırma Ödülü
1993 – Kültür Bakanlığı Tiyatro Eleştiri Ödülü
2005 – Lioness “Eren Uluergüven Anısına Tiyatroya Emek Verenler Onur Ödülü”
2006 – Sanat Kurumu, Onur Ödülü
2007 – 12. Uluslararası Ankara Tiyatro Festivali ‘Emek Ödülü’
2008 – Bademler Şenliği’nde verilen Erkan Yücel Onur Ödülü
2008 – 16. Troya Kültür Sanat Ödülleri Tiyatro Ödülü
2009 – Ankara Rotaract Derneği’nin Emeğe Saygı Ödülü
2010 – Dokuz Eylül Üniversitesi Sahne Sanatları Bölümü’nün Muhsin Ertuğrul Tiyatroya Emek ödülü
2010 – Tiyatro Dergisi, incelemeci ve eğitmen olarak tiyatroya katkıları nedeniyle Teşekkür Plaketi
2011 – 15. Afife Tiyatro Ödülleri Yapı Kredi Sigorta Özel Ödülü
Kitapları :
1981 – Yapısalcılık ve Bir Uygulama Melih Cevdet Anday Tiyatrosu
1986 – Haldun Taner Tiyatrosu, 1996
1992 – Samuel Beckett Tiyatrosu
1997 – Çağdaş Türk Tiyatrosundan On Yazar
2000 – Sahneden İzdüşümler 1975 – 2000
2002 – Elveda Dünya Merhaba Kainat Memet Baydur‘un Ardından
2004 – Dram Sanatında Ezgi ve Uyum
2011 – Uzun Yolda Bir Mola
2013 – Dram Sanatında Sınırları Zorlamak