besteci
Johann Sebastian Bach
(Eisenach, 1685 – Leipzig, 1750)
Gelmiş geçmiş en büyük besteci ve orgculardan biri olan Johann Sebastian Bach, müziğin matematikçisi olarak da bilinir.
1685 yılında orgculuk yapan Johann Ambrious’un en küçük oğlu olarak dünyaya gelen Johann Sebastian 10 yaşında yetim kaldı. Bunun üzerine Ohrdruf’a giderek klavye ve org konusundaki ilk eğitimini ağabeyi Johann Cristian’dan aldı. 1700’de San Michel kilisesinde koroda çalışmaya başladı. 3 yıl boyunca bu görevde kaldı. Bu sırada orgcu George Böhm’den çok şey öğrendi. 18 yaşında Arnstadt’taki Neueskirche’ye orgcu olarak atandı. 1707 yılında kuzeni Maria Barbara ile evlendi. En güzel eserlerinden biri olan Re Minör Toccata ve Füg’ü (BWV 565) bu dönemde bestelemiştir. 1708’de Weimar sarayında işe başladı. Dük Wilhelm’in isteği üzerine, daha çok org üzerine yoğunlaştı. 1717’de dinî bestelere fazla ilgisi olmayan Anhalt-Köthen Prensi Leopold’un müzik yönetmeni olunca, oda ve orkestra müziğine ağırlık verdi. Birçok keman-piyano, viyola, gamba-piyano sonatı besteledi. Brandenburg Konçertoları’nı da 1721’de Köthen’de tamamladı.
1720’de eşini kaybeden Bach, 1721’de 20 yaşındaki Anna Magdelena Wilcken ile ikinci evliliğini yaptı. Bu sırada Köthen’de müziğe olan ilgi azalmış, Bach’in hayat şartları kötüleşmişti. Yeni iş aramaya başlayan Bach, San Thomas kilisesinde koro yöneticisi oldu ve ömrünün sonuna kadar bu görevi devam ettirdi. Bu dönemde 250’nin üzerinde kantat besteledi.
1740 yılında gözleri az görmeye başlamıştı. Bunun üzerine Haendel’in de sağlığını berbat eden John Taylor’a iki kez ameliyat olduktan sonra, ömrünün son yıllarını tamamen kör olarak geçirdi.
Bach yaşarken, org virtiözü olarak ün yapmıştı, müziği ise eski tarz olarak görüldüğünden, besteci olarak pek sevilmedi. Zamanında Telemann’in ününün yanına bile yaklaşamadı. Günümüzde yüzlerce eserinin yayınlanmasına rağmen, hayattayken sadece 12 eseri basılmıştır. Bach eserlerinin bugün bilinmesindeki en büyük pay ünlü besteci Mendelssohn’a aittir.
Bach ömrü boyunca hiç ara vermeden, bitmek bilmeyen bir verimlilikle beste yapmıştır. Müzik tarihinde en çok eser veren bestecilerin başında gelmektedir. Verimliliğini aile hayatında da sürdüren Bach’in 2 eşinden toplam 20 çocuğu olmuştur.
Müziği polifonik olarak eşsizdir. Barok olduğu kadar, Rönesans döneminden de izler taşır. Armoni ve melodi mükemmel olarak dengelenmiştir. Bach’in eserlerinde Fransız ve İtalyan müziğinin sentezini bulmak mümkündür. Hayatı boyunca Almanya dışına çıkmamış biri için yakaladığı kozmopolitlik ilginç bir durumdur. İtalyan yanını Vivaldi’nin Almanya’da yayınlanan eserlerini inceleyerek, Fransız yanını ise Almanya’da yaşayan Fransız klavsenci Froberger’den almıştır.
Hayatı boyunca opera dışındaki her türde eser vermiştir. Konservatif yapısından dolayı hiçbir yenilik yapmamasına rağmen; çalıştığı her türde en üst seviyeye ulaşmıştır. Wagner’e göre o, tüm müzik tarihindeki en büyük bestecidir.
HABER
Bach en iyi ağrı kesici
12 Ocak 2012
Barok müziğin ustalarından Johann Sebastian Bach’ı dinlemek acıları dindiriyor. Kuzey Carolina’daki Duke Kanser Enstitüsü araştırmacıları, prostat biyopsisi sırasında, kulaklıkla Bach dinletilen hastalarda acı ve anksiyetenin azaldığını keşfetti.
Araştırmaya 88 erkek denek katıldı. Araştırma kapsamında ilk grup kulaklık kullanmadı, ikinci gruba dış sesleri engelleyen kulaklıklar verildi, ancak müzik dinletilmedi. Üçüncüsü grup ise hem dış sesleri engelleyen kulaklık kullandı hem de Bach dinledi. Araştırma sonucunda müzik dinletilmeyen ilk iki grubun operasyon sonrası acı sırasında artan diyastolik kan basıncı yüksek kaldı. Üçüncü grupta ise herhangi bir artış gözlenmedi. Müzik dinleyen hastalar ayrıca acılarının da azaldığını söyledi. Uzmanlar yöntemin hem ucuz hem de kolay olduğuna dikkat çekiyor.
HABER
Bach’ın eserlerini aslında karısı yazmış
Hürriyet 13 Kasım 2014
Bir müzik profesörünün yaptığı tespitler, Johann Sebastian Bach’ın ‘dahi’ olduğu iddiasını çürütebilir. “Bach’a atfedilen onlarca yapıtı karısının bestelediği kanısına vardım” diyen profesörün iddiası doğruysa, müzik tarihi sarsılacak.
RADİKAL – Yeni hazırlanan bir belgeselde, ünü dünyaya yayılan Alman barok müziğinin öncüsü Johann Sebastian Bach’a ait bazı çello bestelerinin, aslında karısı Anna Magdalena Bach’a ait olduğu iddia ediliyor.
Washington Post’ta Fred Barbash imzasıyla yayınlanan makaleye göre iddianın sahibi Avusturalya’daki Charles Darwin Üniversitesi profesörlerinden Martin Jarvis. ‘Written by Mrs Bach’ (Bayan Bach Tarafından Yazıldı) isimli bir belgesel üzerinde çalışan Profesör Martin Jarvis, filminde Anna Magdalena’nın yaşamını anlatacak ve bu iddiasını destekleyecek pek çok kanıt sunuyor.
Bach’ın ses getiren eserlerini kendisinin değil de karısının yazdığını iddia eden Profesör, Bach’ın aralarında Goldberg Varyasyonları’nın da yer aldığı eserlerinin aslında ikinci karısı Anna Magdalena’ya ait olduğunu iddia ediyor. “Bach’ın yazdığı sanılan onlarca yapıtını, aslında karısı Anna Magdalena’nın bestelediği kanısına vardım” diyen profesörün iddiası oldukça ses getirdi.
2006 yılında bu iddiayı ortaya atan profesör, son 8 yılda Bach’ın el yazısı, imzası ve yapıtlarını inceledikten sonra bu sonuçlara ulaştı. Adli tıp uzmanlarından da yardım alan Jarvis, notalardaki el yazılarının ve mürekkep kullanımının Bach’a değil, eşine ait olduğunu belirledi. Adli tıp uzmanları Anna Magdalena’nın eserleri “yalnızca kopyalamakla kalmadığını, kopya eden kişilerin genellikle ‘daha yavaş ve ağır’ yazı yazdığını, bu notaların ise direkt olarak birinin yaratıcı zekasından döküldüğünü” tespit etti.
KADIN BESTECİLER ÜN KAZANABİLMEK İÇİN ERKEK İSMİ KULLANDI İDDİASI
Profesör Jarvis, dahi bestecilerin hep erkek olduğu yolundaki cinsiyetçi inanışı tersine çevirmeyi amaçlıyor. Tarih kitaplarında Bayan Bach’ın da girebileceğini söylüyor. Belgeleri inceleyen adli tıp uzmanı Heidi Harralson da, “Bilimsel olarak bu iddiayı makul kabul etmek için sebeplerimiz var” açıklamasıyla bestelerin Bach’ın eşi Anna’ya ait olabileceğine dikkat çekiyor.
Anna Magdelana, Bach’ın son yıllarında üzerinde çalıştığı besteleri yalnızca kağıda geçiriyordu. Ancak araştırmacılar Anna’nın bu notaları birinden duyar gibi değil; kendi aklından geçer gibi yazdığı kanısına vardı. Kendi el yazısıyla birçok düzeltme de yapmış olması, Anna’nın asıl besteci olduğunu kanıtlar nitelikte. Araştırmacılara göre bu teori, ‘kadın besteciler’le ilgili akıllarda oluşan birçok soruya da yanıt verir nitelikte. Heidi Harralson, “Belki de kadın besteciler ün kazanabilmek için erkek isimlerini kullanıyorlardı” diyor.
TARİHTE YALNIZCA “DUL BACH” OLARAK BİLİNEN ANNA MAGDALENA KİMDİR?
Johann Sebastian Bach 21 Mart 1685’te doğmuş ve 28 Temmuz 1750’de hayatını kaybetmişti. Çift, 1721 yılında evlendi. Profesör Jarvis’e göre, ikili 1713 yıllarının başında tanıştı. Ünlü bestecinin ikinci karısı olan Anna Magdalena, ondan 16 yaş küçüktü. 22 Eylül 1701’de doğan Ann Magdalena, 22 Şubat 1760 tarihindeki ölümüne dek yorucu ve stres dolu bir hayat yaşadı. Yetenekli bir şarkıcı ve müzisyen olan Anna Magdalena, dünyanın kendi etrafında dönmesi gerektiğine inanan, egoist ve inatçı bir müzik dehasıyla evlendi. Aile mesleği olan müziğin gelişebilmesi için durmadan ve sadakatle çalıştı. 1723-1737 arasında her yıl hamile kalan Anna Magdalena 13 çocuk doğurdu, 7’si küçük yaşlarda hayatını kaybetti.
Eşinin ölümünden sonra Anna Magdalena, günümüze dek “dul Bach” olarak anıldı. Ölümünün ardından fakirler mezarlığına gömüldü ve birkaç akademisyen dışında tamamen unutuldu. Ayrıca Anna’nın ölümünden sonra birçok el yazısı da yok edildi. Kocası Johann Sebastian ise ölümsüzlüğe kavuştu.
Jarvis’in hazırladığı belgesel ve diğer belgelerin ışığında hem Anna Magdalena, hem de müzik tarihinde görmezden gelinen diğer kadınlar da bir ses sahibi olabilir.