Cemal  Ünlü

tiyatro oyuncusu ve tiyatro yönetmeni

karagöz araştırmacısı – ‘hayali’

plak koleksiyoncusu, müzik araştırmacısı

1949 yılında İstanbul Üsküdar’da doğdu. Mimar Sinan Üniversitesi Devlet Konservatuvarı Tiyatro Bölümü’nü bitirdi. 1966 yılında Üsküdar Halkevi’nde çalışmaya başladı. 1969’da LCC tiyatro okuluna girdi.

1973 yılında AÇOK (Anadolu Halk Oyunları Kolu) girişiminin içinde yönetici, oyuncu ve yönetmen olarak yer aldı.

1979 yılında İstanbul Devlet Tiyatrosu’na girdi. Yönetmen yardımcısı ve oyuncu olarak göreve başladı. Harput’ta Bir Amerikalı, Ihlamur Ağacı, Abdülcambaz, 3 Kuruşluk Opera, Ferhat ile Şirin, Kedi Oyunu, Julie Sezar gibi bir çok oyunda görev yaptı.

Kaçsam Bırakıp adlı belgesel müzikalini yazdı. 2003-2004 tiyatro döneminde Konya Devlet Tiyatrosu’nda sahneledi.

Geleneksel gölge oyunu Karagöz konusunda geleneklere bağlı bir anlayışla çalışmalar yaptı. İstanbul Devlet Tiyatrosu ile Karagözün Salıncak Sefası ve Çifte Hamamlar adlı iki oyunu sahneye koydu.

Şenlik ve festivallerde taş plak dinletileri gerçekleştirdi. Televizyon ve belgeseller için danışmanlık yaptı. Çeşitli kuruluşlara, eski kayıtlardan aktarılmış 20 kadar cd gerçekleştirdi. Bu çalışmalarıyla 2002 yılı Gazeteciler Cemiyeti Radyo Başarı Ödülü aldı.

Mimar Sinan Üniversitesi Devlet Konservatuarı Tiyatro Bölümü’nde tiyatro tarihi dersi verdi.

ESERLERİ:

1.Karagöz (2 cd ve bir kitap)

2.Tohum Düştü Toprağa, Can Yayınları, 1981

3.Git Zaman Gel Zaman, Pan Yayıncılık, 2004
(arcs – association for recorded sound collections/ses kayıt koleksiyonları birliği) 2005 dünya müziği kayıtları konusundaki en iyi araştırma ödülü)

4.Rüzgar Suya Yazmıştı, Pan Yayıncılık, 2009

HAKKINDA YAZILANLAR

Cemal Ünlü’nün “Git Zaman Gel Zaman” Kitabı ARSC Ödülü’nü Kazandı

ARSC (Association for Recorded Sound Collections/Ses Kayıt Koleksiyonları Birliği) 1991 yılından başlayarak tarihsel ses kayıtları ile ilgili çeşitli dallarda ödüller vermektedir. 2005 Dünya Müziği Kayıtları konusundaki en iyi araştırma ödülü Cemal Ünlü’nün yazdığı ve Pan Yayıncılık tarafından 2004 yılında yayımlanmış olan “Git Zaman Gel Zaman” adlı kitaba verildi.

İstanbul Devlet Tiyatrosu sanatçısı ve taş plak koleksiyoncusu Cemal Ünlü’nün bu kitabı Türk Kayıt Tarihi konusunda yapılmış en kapsamlı çalışmadır. Kitabın ilk bölümünde fonograf, gramofonun icadı dünyadaki gelişimi belgelerle anlatılmakta, ikinci bölümde ise Türk Kayıt tarihinin başlangıcı ve gelişimi okura sunulmaktadır. Kitabın ekler bölümünde taş plaklarda yer alan bir cok sanatçının özgeçmişleri ve Tanburi Cemil Bey’in Orfeon Record plaklarının değerlendirmelerini kapsayan defterinin tıpkıbasımı yer almaktadır.

Ayrıca kitaba eklenen CD-ROM’da 1905 -1965 yılları arasında yayımlanmış taş plak kataloglarında yer alan 15.000’i aşkın plağın katalog bilgileri bulunmaktadır. Okura bu kayıtları firma, eser, makam ve yorumcu ismine göre arama imkânı da sunulmuştur.

ARSC, 1966’ta kurulmuş, 23 ülkede 1000’den fazla üyesi olan, kâr amacı gütmeden her türlü ses kaydına ilişkin araştırma, inceleme, yayın ve bilgi paylaşımını amaçlayan bir kurumdur (www.arsc-audio.org).

2006 yılında 20. yılını kutlayacak olan Pan Yayıncılık 1986 yılından beri Türk müzik kültürü için çok önemli kaynak kitaplar yayımlamıştır.