Ferdinand de Lesseps Biyografisi
Akdeniz’i Mısır üzerinden Kızıl Deniz’e bağlayan Süveyş Kanalı’nın yapımcısıdır.
Ferdinand de Lesseps, 19 Kasım 1805 tarihinde Versay, Fransa’da Mathieu de Lesseps, Catherine de Grévigné çiftinin oğlu olarak doğmuştur. Çocukluğu babasının konsolosluk yaptığı Pisa kentinde ve Paris’de geçti. 21 ve 44 yaşları arasında çeşitli ülkelerde diplomatlık yaptı. 1825’te Lizbon konsolos yardımcılığa, 1827’de Tunus’a ve 1832’de İskenderiye’ye gönderildi. 1833-1838 arasında Kahire konsolosuyken, Akdeniz ile Kızıldeniz’i birleştirecek bir kanal yapımına girişen Fransız mühendislerinin önerileriyle ilgilendi. 1839-1847 arasında Madrid orta elçiliğine atandı. 1849’da Roma Cumhuriyeti’nin Fransız güçlerine teslim olması görüşmelerinde başarısızlığa uğrayınca, onun kırıcı biçimde diplomatlıktan ayrılmaya zorlandı.
Mısır’da görevli bulunduğu sırada, Akdeniz ve Kızıldeniz’i birleştirecek kanal projesiyle yakından ilgilendi. 1854’te Mısır Valisi Said Paşa tarafından, bu planı uygulaması için, kendisine yetki verildi. Gözlemleri ve keşif çalışmaları sonucunda Süveyş Kanalı projesinin bütün teknik detaylarını hazırladı ve bu konuda halkın gerekli yardımını sağlamak için çeşitli konferanslar verdi. Sonuçta Lesseps, 200 milyon frank toplamayı başardı. 1858 yılında bu iş için “Compagnie Universelle de Canal Maritime du Suez” şirketini kurdu. İngiltere’nin karşı çıkmasına ve Osmanlı devletinin halen onay vermemesine rağmen Mısır’dan sağlanan işçiler ve Avrupa’dan getirilen makinelerle 25 Nisan 1859 tarihinde kanalın kazılmasına başlandı. Daha önce açılan kanallar gibi Nil’i takip etmeyen yeni kanal, Akdeniz’deki Port Said İskenderiyesi’yle, Kızıldeniz’deki Süveyş limanı arasındara takip edilmek üzere işe başlanmış genişliği ise 75 metre olarak hesap edilmişti.
1863’te Said Paşa’nın ölümünden sonraki yönetici Mısır Valisi Hidiv İsmail Paşa’nın zamanında kısa bir süre kanal yapımını durdurduysa da, III. Napolyon’un baskısıyla ve Osmanlı padişahı Sultan Abdülaziz’in 19 Mart 1866’da yayınladığı fermanla yeniden işe koyuldu.
Ferdinand de Lesseps, Akdeniz’i Mısır üzerinden Kızıl Deniz’e bağlayacak olan Süveyş Kanalı‘nı 1860 yılında yapmaya başladı ve 1869 yılında tamamlayarak açılışını yaptı. 17 Kasım 1869 tarihinde resmen deniz trafiğine açıldı.
Daha sonra 1873’te yeni bir projeyle ortaya çıkarak, 1879’da Pasifik ve Atlantik Okyanuslarını bağlayan Panama Kanalı’nın yapımını başlattı ve 1881’de ilerlemiş yaşına karşın, Okyanuslararası Kanal Şirketi’ni kurdu. 1885’te parasal sorunlar, mühendislik engelleri ve siyasal soruşturmalar nedeniyle şirket yediemine teslim edilip iflası istendi. 1893’te oğluyla birlikte hileli iflastan suçlanıp oğlu Charles (1849-1923) hapse atıldı. Son yıllarındaki bu siyasal oyunlar onda düş kırıklığı yarattıysa da, ününe ve saygınlığına gölge düşüremedi.
Ferdinand de Lesseps, 7 Aralık 1894 tarihinde Guilly, Fransa’da 89 yaşında ölmüştür.