Fikret Çeşmeli Biyografisi
Tiyatro Oyuncusu, Dizi Oyuncusu, Müzisyen
Fikret Çeşmeli İsveç Devlet Tiyatrosu’nda, Uppsala Şehir Tiyatrosu’nda ve Gävleborg Halk Tiyatrosu’nda sahneye çıktığı gibi İstanbul Şehir Tiyatrosu’nda da misafir sanatçı olarak rol alır.
Fikret Çeşmeli, 4 Mayıs 1963 tarihinde Konya’nın Kulu ilçesinin Kozanlı mahallesinde bir işçi ailesinin üçüncü çocuğu olarak doğmuştur. 1966 yılında babasının işçi olarak gittiği İsveç’e sonradan 14 yaşında iken giderek Stockholm‘e yerleşti. 1977 yılında İsveç Stockholm‘e gittiğinde Mazlum Kiper ve Kenan Gündoğdu’nun 1975 yılında kurduğu Keloğlan çocuk tiyatrosuna katıldı.
40 yıl sonra, İsveç doğumlu, sosyoloji öğrencisi Emrah Sönmez bu grupla ilgili, Fikret Çeşmeli’nin baş karakterini oluşturduğu ”Bir Aslan Olabilirim” belgesel filmini yaptı. Birçok festivalde gösterilen film Hollywood’da en iyi yabancı film ödülü aldı.
Birlikte grup kurduğu müzisyen Anders Hammarlund, 1992 yılında Fikret Çeşmeli’nin yaptığı müzikle ilgili doktora tezi yazdı.
Fikret Çeşmeli, bağlama çalmayı İsveç’te öğrendi. Ahmet Tekbilek’ten ders aldı. Orta ve lise öğrenimine paralel olarak müzik ve tiyatro çalışmalarına kesintisiz devam etti. Bu güne kadar 3 solo albüm yaptı. Türk şairlerin şiirlerini besteledi. 1993 yılında İsveç Devlet Tiyatrosu’na girdi.
Fikret Çeşmeli, 1990’lı yılların sonlarında Svenskarna (İsveçliler) grubunu kurdu ve bu grupla da 1 adet albüm yaptı. Etnik müzik yapan grubun elemanları Türkiye, İspanya/Fransa, Rusya, Uganda ve Meksika kökenli. Svenskarna ile İstanbul Cemal Reşit Rey konser salonunda, Gökova/Akyaka’da ve Marmaris’te konserler verdi.
Belgesel film çekilen bu gruba, 2017 Stockholm film festivali tarafından 3 büyük ödül birden verildi. Fikret Çeşmeli, sinema filmlerinde, İsveç TV dizilerinde, radyo oyunlarında oynadı. 1995 yılında en iyi oyuncu ödülü aldı. 2008 yılında İsveç besteciler derneği, SKAP tarafından başarılı besteci ödülü verildi. Müzik araştırmacısı Andedrs Hammarlund Fikret Çeşmeli hakkında doktora tezi hazırlayıp kitap olarak yayımladı.
Fikret Çeşmeli, Dede Korkut Hikayeleri’nde yer alan Deli Dumrul’u İsveççeye çevirdi ve İsveç Devlet Tiyatrosu’nda başrolü de kendisi oynadı. 1995 yılında kendisinin hazırlayıp oynadığı Nasreddin Hoca fıkralarından oluşan tek kişilik oyunu İsveççe olarak sahneledi ve bu oyunu hâlen oynamakta.
Fikret Çeşmeli 2010 yılında metnini yazıp müziğini yaptığı ”Karagöz’ün maceraları”, gölge oyununu ilk defa İsveççe olarak İsveç sahnelerine taşıdı. 2015 yılında anılarını anlatan kitabını İsveççe olarak yazdı. (Brinnande snö och torrt regn) ”Alev alev kar ve kupkuru yağmur”. Aynı yıl, Çeşmeli’ye ödül bu sefer Türkiye’den geldi; ”XV. Direklerarası Seyirci Ödülleri”, sanatçıya ”Tiyatro için Emek ödülü” verdi.
Fikret Çeşmeli, 2018 yılında kitabının bazı bölümlerini Türkçeye çevirip, tek kişilik müzikli tiyatroya, Az Gittik Uz Gittik olarak uyarladı.
Fikret Çeşmeli, Liseden sonra hemen genç yaşında Hülya Çeşmeli ile evlendi. Daha önce doğan iki kızının ardından 1997 yılında Selma Zeynep Çeşmeli adında kızı dünyaya geldi.
Albümleri :
2014 – Sevdalı Bulut
Kitapları :
2021 – Alev Alev Kar ve Kupkuru Yağmur
2016 – Brinnande Snö /Yanan Kar
Filmleri :
2021 – Agatha Christies Hjerson (Hjersons frisör) (TV Dizisi)
2020 – Kalıfat (Özkan) (TV Dizisi)
2012 – Arne Dahl: Upp till toppen av berget (Läkare) (TV Dizisi)
2008 – Habib (Pappa) (TV Dizisi)
2001 – Beck (Hammad) (TV Dizisi)
1994 – Den vite riddaren (TV Dizisi)
Fikret Çeşmeli’nin görev aldığı tiyatrolar ve oynadığı oyunlar:
2019 2020 – Baba, Eş ve Savaş Suçlusu : Danjin Malinovic – (Müzik: Fikret Çeşmeli) İsveç Devlet Tiyatrosu
2018 – 2019 – Az Gittik Uz Gittik : Yazan ve oynayan: Fikret Çeşmeli – İsveç Devlet Tiyatrosu
2014 – 2017 – Aşk özgürdür : Åsa Lindholm – Gävle Halk Tiyatrosu/Örebro Tiyatrosu
2010 – 2011 – Karagöz’ün İsveç macerası : Metin ve müzik: Fikret Çeşmeli – Gävle Halk Tiyatrosu
2009 – 2010 – Bir türk, bir ibne, bir şilili : Gertrud Larsson – Gävle Halk Tiyatrosu
2008 – 2009 – Geyik avcıları : Gertrud Larsson – Gävle Halk Tiyatrosu
2008 – 2009 – İki efendinin uşağı : Carlo Goldoni – Gävle Halk Tiyatrosu
2005 – 2006 – Bir Gül Kanar Gurbetten : Mustafa Arslan – İstanbul Şehir Tiyatroları
2002 – 2008- Elektra’nın kız kardeşleri ,
2002 – 2008- Elektra’nın erkek kardeşleri
2002 – 2008- Elektra Show (Anne babaları) : (Töre ve namusu konu alan 3 ayrı oyun): Yazan: Åsa Lindholm, Christian Augrell, Anders Duus, Gertrud Larsson, Mikael Olsson ve Olof Willgren.- İsveç Devlet Tiyatrosu ve Uppsala Şehir Tiyatrosu
1998 – 2000 – Pingst : David Edgar – Uppsala Şehir Tiyatrosu
1998 – 2000 – Şehirde bir kürt (komedi) : Yazan: Adde Malmberg, Johan Schildt ve Robert Sjöblom. – Uppsala Şehir Tiyatrosu
1998 – 2000 – Venedik Taciri : William Shakespeare – Uppsala Şehir Tiyatrosu
2000 – 2001 – Pizzacı Abdullah (Çocuk oyunu) : Hannu Böök.– (Müzik: Fikret Çeşmeli) Uppsala Şehir Tiyatrosu
1993 – 1997 – Bin bir gece masalları : Oyunlaştıran: Torbjörn Säfve.( Müzik: Vladimir Dikanski ve Fikret Çeşmeli) İsveç Devlet Tiyatrosu
1993 – 1997 – Çay evi (Monolog) : Yazan: Anna-Maria Ingerö (Fikret Çeşmeli’nin kendi hikayesi) İsveç Devlet Tiyatrosu
1993 – 1997 – Kurban :Yazan: Güngör Dilmen ) İsveç Devlet Tiyatrosu
1993 – 1997 – Tanrının Gölgesinde :Yazan: Mia Törnqvist. ) İsveç Devlet Tiyatrosu
1993 – 1997 – Ayaktakımı arasında :Yazan: Maksim Gorki ) İsveç Devlet Tiyatrosu
1993 – 1997 – Celestina (İspanyol klasiği) : Yazan: Fernando De Rojas ) İsveç Devlet Tiyatrosu
Kısa Oyunlar:
Ur Mimers Källa (Mimer’in kaynağından)
Deli Dumrul (Dede Korkut Hikayeleri) :Çeviri: Fikret ve Hülya Çeşmeli
Tacir Josef ve güzel Leila (İran masalı) Çeviren: Susan Taslimi
Lustig ve Aziz Pär (Fransız masalı)
Hamlet : William Shakespeare
Hoca’nın Köyüne yolculuk
1995’den bu yana kendi hazırlayıp oynadığı, bağlama ve türkülerle anlattığı meddah tarzında Nasreddin Hoca fıkralarını festivallerde, okullarda ve şenliklerde İsveççe olarak oynadığı bir oyun. Bu oyunla da diğer oyunlarında olduğu gibi bütün İsveç’i kapsayan turneler yaptı ve 3 defa Norveç’e davet edildi. 1984 – 1985 – Yolcu :Yazan: Nazım Hikmet Yönetnen: Mazlum Kiper – Stochkolm Gurbet Tiyatrosu
1990 – 1991 – Kongo’da kaplanlar var mı? : Yazan: Bengt Ahlfors, Johan Bargum– El Grillo Tiyatrosu
1985 – 1987 – Düğün Yada Davul : Yazan: Haşmet Zeybek – Halk Oyuncuları (Avrupa turneleri) 1985 – 1987 – Hücrem :Yazan: Yılmaz Güney – Oyunlaştıran: Mahmut Gökgöz
]]