Fuzuli Bayat

28 Nisan 1958 yılında Azerbaycan’ın Masallı İlçesinin Harmandalı köyünde doğdu. Babasının adı Hayrulla, annesinin adı Medine’dir. 1975 yılında Ortaokulu ve liseyi bitirdikten, iki yıl askerlik yaptıktan ve iki yıl da çalıştıktan sonra 1979 yılında Azerbaycan Yabancı Diller Enstitüsü (Azerbaycan Diller Üniversitesi) Fransız Dili ve Edebiyatı Fakültesini kazanmıştır. Aynı fakülteden 1984 yılında üstün başarıyla ve master derecesi alarak Fransız-İngiliz Dili ve Edebiyatı Öğretmeni olarak mezun oldu.

1984-1987 tarihleri arasında İmişli İlçesinin Alikulular köyünde İngiliz Dili Öğretmeni olarak görev yaptı. 1986-1987 yıllarında geçmiş Sovyetlerin ikinci büyük şehri olan St.Petersburg’da Saltıkov-Şedrin Milli Kütüphanesinde çalıştı. 1987 yılında Özbekistan Bilimler Akademisinin Dil ve Edebiyat Enstitüsünde açılan doktora programını kazandı ve 1990 yılında aynı Enstitüde doktora tezini savunarak “Doktor of Philosophie” unvanını aldı.

1990-1992 yılları arasında Azerbaycan Bilimler Akademisinin Edebiyat Enstitüsünde ilmi araştırmacı olarak çalıştı. Bu yıllar arasında Azerbaycan’ın bağımsızlığı uğrunda mücadele veren Azerbaycan Halk Cebhesi’nin Bilimler Akademisinin Edebiyat Enstitüsünde dayak destesinin başkanı oldu ve bu görevini 1990’dan 1995 yılına kadar yürüttü.

1993-1995 yıllarında Ortak Türk Edebiyatı Bölüm başkanlığı görevini yaptı.

1993-1997 yıllarında Bilimler Akademisinde baş ilmi işçi (doçent) unvanı ile çalıştı. 1993-1994 yıllarında Bakü Devlet Üniversitesinde Dede Korkut özel kursu açıldı ve orada ders verdi.

1995-1999 yılları arasında ise Dede Korkut Ansiklopedisi hazırlama kurulunda başkan yardımcılığı ve yazarlık görevlerini yaptı. Yapmış olduğu çalışmalardan dolayı 1996 yılında Azerbaycan Yazarlar Birliğinin üyesi seçildi ve halen de Yazarlar Birliğinin üyesidir.

1997 yılında üst aşama doktora tezini savunarak Filoloji İlimler Doktoru, “Doktor of Sciences” (Profesör) unvanını aldı.

1997-1998 yıllarında Kars Kafkas Üniversitesi, 1999-2008 yılında ise Gaziantep Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümlerinde misafir öğretim üyesi olarak çalıştı.

2009 yılından itibaren Azerbaycan Milli Bilimler Akademisinde çalışmaktadır.

Bugüne kadar yurt içi ve yurt dışında yayımlanmış 21 kitabı vardır:

1. Oğuz Epik Enenesi ve Oğuz Kağan Dastanı, Sabah Neşriyatı, Bakü, 1993
2. Şaman Efsaneleri ve Söylemeleri, Yazıcı Neşriyatı, Bakü, 1993 (C. Memmedov ile birlikte)
3. Zaman Zaman İçinde, Türk Halklarının Nağılları, Yazıcı Neşriyatı, Bakü, 1993
4. Ali Şir Nevai Hakkında Rivayetler, Yazıcı Neşriyatı, Bakü, 1994
5. Şah Abbasın Arvadı, Yazıcı Neşriyatı, Bakü, 1996
6. Hoca Ahmet Yesevi ve Halk Sufizminin Bezi Problemleri, Ağrıdağ Neşriyatı, Bakü, 1997
7. H. Koroğlu, Oğuz Kahramanlık Eposu, Yurd, Bakı, 1999 (A. Amrahoğlu, P. Alioğlu, Ş. Ahmedova ile birlikte)
8. Korkut Ata. Mitolojiden Gerçekliğe Dede Korkut, KaraM, Ankara, 2003
9. Köroğlu. Şamandan Aşıka, Alptan Erene, Akçağ, Ankara, 2003
10. Türk Dili Tarihi. Başlangıçtan Günümüze Kadar Türk Dili, Ankara, 2003, 2. Baskı, KaraM, Çorum, 2006
11. Türk Şaman Metinleri. Efsaneler ve Memoratlar, Piramit, Ankara, 2004, 2. Baskı, 3ok, Ankara, 2005
12. Mitolojiye Giriş, KaraM, Çorum, 2005, 2. Baskı Ötüken, İstanbul, 2007
13. Ay Kültünün Dini-Mitolojik Sisteminde Türk Boy Adları Etimolojisi, 3ok, Ankara, 2005
14. Ana Hatlarıyla Türk Şamanlığı, Ötüken, İstanbul, 2006, 2. Baskı Ötüken, İstanbul, 200915. Oğuz Destan Dünyası. Oğuznamelerin
15. Tarihi, Mitolojik Kökenleri ve Teşekkülü, Ötüken, İstanbul, 2006
16. Türk Mitolojik Sistemi. Ontolojik ve Epistemolojik Bağlamda Türk Mitolojisi, Cilt: 1, Ötüken, İstanbul, 2007
17. Türk Mitolojik Sistemi. Kutsal Dişi – Mitolojik Ana, Umay Paradigmasında İlkel Mitolojik Kategoriler – İyeler ve Demonoloji, Cilt: 2, Ötüken, İstanbul, 2007
18. Eski Türkçe Sözlük, Yalın Yayıncılık, İstanbul, 2008 (M.Esen Aliyeva ile birlikte)
19. Orta Türkçe Sözlük, Yalın Yayıncılık, İstanbul, 2008
20. Büyük Türk Bilgini ve Ansiklopedisti Kaşgarlı Mahmut, Ötüken, İstanbul, 2008
21. Türk Destancılık Tarihi Bağlamında Köroğlu Destanı (Türk Dünyasının Köroğlu Fenomenolojisi), Ötüken, İstanbul, 2009

150’den çok makalesi bulunan yazarın hakemli ve hakemsiz dergilerde, yurt içi ve yurt dışında yayımlanmış 90’dan fazla makalesi, 1998 yılında yayımlanan Çocuk Ansiklopedisinde 30, 2000 yılında yayımlanan Dede Korkut Ansiklopedisinde 28, Türkler Ansiklopedisinde (2002) ise 1 makalesi yayımlanmışdır.

Prof. Dr. Fuzuli Bayat 18 Haziran 2005 tarihinde Hüseyin Gazi Kültür ve Sanat vakfı tarafında Türk Kültür ve Bilimine Hizmet Ödülü; 06 Mayıs 2006 yılında ise Bilimsel Yayın Birinciliğine Göre Türk Ocakları Genel Müdürlüğü tarafından Prof. Dr. Osman Turan Başarı Ödülü almıştır.

Prof. Dr. Fuzuli Bayat, bugüne kadar 10 yüksek lisans, 3 doktora tezine danışmanlık yaptı.

Evli ve 3 çocuk babasıdır.