şair, yazar, gazeteci
Bulgaristan Türk Edebiyatı
Hafız Abdullah Fehmi (Meçik)
1869 yılında Bulgaristan’ın Şumnu kentinde doğdu. İlk ve orta öğrenimini Sıbyan okulu, medrese ve 1885’te açılan Rüştiye Okulu’nda tamamladı.
Öğretmenlik, katiplik ve imamlık görevlerinde bulundu.
Jön Türkler ile ilişki kurdu. Türk Öğretmenler Birliği’nin kurucuları arasında yer aldı. Türk okullarına İstanbul’da kitap getirmek yasaklanınca dokuz ders kitabı hazırladı.
Öğretmenlik hakkı elinden alınınca o sırada Almanya’da eğitim gören oğlunun yanına giderek orada birkaç yıl kaldı. Yeniden Bulgaristan’a dönmesine Bulgar makamlarını izin vermeyince Türkiye’ye göç etti.
Yazıları İstanbul dergilerinden Servet-i Fünun, Maarif, Mektep ile 1921 yılında çocuklar için çıkardığı Bulgaristan Türklerinin ilk çocuk dergisi olan Yoldaşı’da yayınlandı.
1945 yılında İstanbul’da yaşamını yitirdi.
ESERLERİ:
Cönk, Çeki Düzen, Hesap, Malumat-ı Vataniye
HAKKINDA YAZILANLAR
Balkanlar’da Türk Şiiri – Balkan Türklerinin Kimlik Destanı
Suat Engüllü
1. Karşıyaka Şiir Kurultayı
19-21 Mart 2004/ İzmir
Doksanüç Harbi’nden sonra bir duraklama içine giren Bulgaristan Türk şiiri, XX. yüzyılın başlarında kendini tazelemeye başlamıştır. Bulgaristan Krallığı döneminde Türkçe basının varlığı -yayımlanan 150 civarında gazete ve dergi söz konusudur-, edebiyatın dolayısıyla da şiirin gelişimine olumlu etki yapmıştır. Bulgaristan’da Türklere uygulanan baskının yol açtığı ulusal bilincin şahlanması-haksızlıklar karşısında duyulan isyan-eşitlik mücadelesi üçgeni içinde yaşanan duyguları dile getiren Hafız Abdullah Meçik, Mustafa Şerif Alyanak, Mehmet Behçet Perim, Muharrem Yumuk, Hasan Basri Öztürk, İzzet Genç gibi şairler, bu dönem Bulgaristan Türk şiirine damgalarını vurmuşlardır.
YAZDIĞI YAYINLAR
• Tuna: İslâm gazetesi.
Pazardan sonra her gün çıkar. Sorumlu Müdür Mehmet Teftiş. Rusçuk, “Drobnyak” basımevi. Sayfa sayısı 4.1905-1910. “Bulgaristan Muallimin-i İslâmiye Cemiyeti”nin organıdır. Değerli öğretmenlerden Hafız Abdullah Fehmi, Ahmed İhsan, Kızanlık’lı Ali Haydar vb. bu gazetede çok kıymetli yazılar yazmışlardır.
• Türk Muallimler Mecmuası:
Türk Muallimler Birliğinin organı. Bir komite tarafından çıkarılır. Razgrad. Daha sonraları Sumen ve Varna’da çıkmıştır. “Terbiye Ocağı” Dergisinin devamıdır. 1923-1925. Yazı heyeti daimi muharrirleri arasında değerli öğretmenlerden Osman Nuri (Peremeci) Hafız Abdullah Fehmi (Meçik), Hasip Saffet (Aytuna), Mustafa Şerif (Alyanak), Mehmet Masum, Avukat Besim Hilmi Çakaloğlu, Osmanpazarlı İbrahim Hakkı (Oğuz), Ali Avni, İğriedereli Hasan Sabri, Hüsnü Fuad, Hüseyin Edip vb. bulunmuştur.
• Yoldaşı:
15 günde bir çıkar çocuk dergisi. Kurucusu Hafız Abdullah Fehmi. 48 sayfa. Şumnu, “Teakki” basımevi. 1921-1922.
Bulgaristan Türk basını arasında ilk olarak yayımlanan bu çocuk dergisi çok değerli yazıları içerir, ancak altı sayı çıkabilmiştir.