doktor, eğitimci, yazar
Kıbrıs Türk kanaat önderi
1874 yılında Kıbrıs’ın Baf kentinde doğdu. Babası Nuh Taci, aslen Bor’dan gelmişti. Annesi, Baflı Emine Molla’dır. İlkokula Baf Kasabası’nda Aşağı Cami’de başladı. İlkokulu bitirince hafızlığa başladı. Daha sonra Baf’taki Darü’l İrfan ve Limasol’daki Köprü Camii Medreseleri’nde okudu.
Küçük yaşta Kur’ân-ı Kerim’i hıfzettiği için isminin önüne “Hâfız” unvanı eklendi.
Medreseden sonra Beyrut’a giden Hafız Cemal, oradaki Tıp Fakültesi’nden mezun olunca İstanbul’a yerleşti. Bu arada Jön Türkler’le ilişki kurması üzerine, Yemen’e sürgüne gönderileceğini haber aldı ve Avrupa’ya kaçtı. Çeşitli Avrupa kentlerinde bir süre dolaştıktan sonra, 1905’te Kıbrıs’a döndü.
O dönemde Kıbrıs Türk toplumu perişanlık içinde idi. Kıbrıs’ta kaldığı 1909’a kadar Kıbrıs Cemiyet-i Hayriye-i İslamiyesi, Kıbrıs Sanayi Mektebi, Osmanlı Lisan Mektebi, haftalık İslâm dergisi, Dr. Hafız Cemal Afiyetnamesi, İslâm Kütüphanesi Yayınları gibi girişimleri oldu.
Kurduğu okullar için Avrupa’dan ve Türkiye’den birçok öğretmeni Kıbrıs’a getirdi. Köy köy dolaşarak ve halkın diliyle konuşarak hastalarını tedavi ediyordu. Kurduğu okullardan dört yüze yakın usta ve zanaatkar yetiştirmeyi başardı. Başlattığı her hayırlı işin karşısına engelleyiciler çıkıyordu.
Saldırıların yoğunlaşması üzerine, 1909 yılında ‘da tekrar İstanbul’a döndü. Hilal-i Ahmer Cemiyeti (Kızılay)’nde görev aldı. Mısır hududuna ve Kudüs’e giderek Osmanlı ordularına doktor olarak hizmet etti.
İstanbul’daki yaşamı da dopdolu geçti. Bu arada Kıbrıs’la ilgisini kesmedi. İçinden çıktığı toplumun sosyal-siyasal ve sağlık sorunlarıyla ilgilenmeyi sürdürdü. Kıbrıs’a karşı büyük bir sevgisi vardı. Daima yurdunun hasretini çekerdi. O nedenle 1960’a kadar zaman zaman Kıbrıs’ı ziyaret edip hem hastalarına şifa dağıtır, hem de hasret giderirdi. Kıbrıs Türk basınını yakından izlemeyi de ihmal etmezdi.
1936 yılından başlayarak İstanbul’da Lokman Hekim adlı bir dergi çıkardı. Özellikle halk sağlığı alanında küçük kitaplar ve broşürler biçiminde çok sayıda yayını vardır.
Yıllarca takma ad olarak kullandığı Lokmanhekim’i, soyadı olarak da aldı.
1967 yılında vefat etti.
İstanbul’da ‘Dr. Hafız Cemal Lokmanhekim ve Eşi Sabiha Lokmanhekim Sağlık Vakfı’ adında, anısına kurulmuş bir vakıf vardır.
ESERLERİ:
1.Kıbrıs Osmanlılarına Mahsûs Son Hediye-i Acizânem veyahut Kıbrıs’ta Geçen Dört Senelik Tarih-i Hayatım
2.Kıbrıs Osmanlılarına Mahsus Parlak İstikbal Programı
3.Hastalıklar Hakkında Malumat-ı Umumiye ve Doktor Hafız Cemal Afiyethanesi
4.Ev Hanımları ve Kömür Çarpması Hakkında Hıfzu’ Sıhha
5.Malumat-ı Sıhhıye
6.Sevgili İslamlarım, Artık Uyanalım!
7.Küçük Çocukları Nasıl Beslemeli?
8.Validelere Ber-güzar
9.Çocuklara Mahsus Hıfzü’s Sıhha 1
10.Çocuklara Mahsus Hıfzü’s Sıhha 2
11.Çocuklara Mahsus Hıfzü’s Sıhha 3