Hasan Vasfi Uçkan Biyografisi
Hasan Vasfi Uçkan, 15 Ağustos, 1929 tarihinde İzmir, Ödemiş’de doğmuştur. İlkokul ve ortaokulu Ödemiş’te bitirdi. Lise eğitimini Ankara’da Ankara II. Erkek Sanat Enstitüsünde makine eğitimi alarak 1948 yılında mezun oldu. Ankara Yüksek Teknik Öğretmen Okulu ve İstanbul Yıldız Devlet Mühendislik ve Mimarlık Akademisi’ne devam etti. Ancak ekonomik zorluklardan devam edemeyip ayrıldı ve ardından girdiği Deniz Astsubay Okulundan 1950 yılında mezun oldu. 1958 yılında da sınava girerek subay oldu.
Hasan Vasfi Uçkan, Yedi yıl astsubay olarak, on dört yıl subay olarak Türk Silahlı Kuvvetleri Deniz Kuvvetleri Komutanlığı bünyesinde çalıştı. 1972 yılında kendi isteği ile Makine Deniz Yüzbaşı rütbesiyle emekliye ayrıldı.
Hasan Vasfi Uçkan, 1974 yılında dramaturg olarak girdiği TRT Ankara Radyosuna on üç yıl çalıştı. Radyofonik piyesler yazdı. 30’a yakın radyo oyunu yazar. Türkiye Radyolarının en uzun yerli dizisi “Büyükbaba” Hüseyin Vasfi Uçkan’ın unutulmaz eserleri arasındadır.
Tiyatro oyunları ve öykülerinde, köy ve kasaba insanını, onların iç çatışmalarını, çevreyle olan uyumsuzluğunu ince bir ironiyle ve yalın bir anlatımla vermektedir. Yazdığı Deli Emine ve Acılı Toprak oyunları Ankara Devlet Tiyatrolarında ve bazı özel tiyatrolarda sahneye konuldu. Kırkı aşkın radyo oyunu yazdı. Bunlar Ankara Radyosunda seslendirilip dinleyiciye sunuldu. Televizyon yayınları başlayınca TV oyunları kaleme aldı.
İlk şiirlerinde duygunun ağır bastığı aşk, özlem, yalnızlık, ölüm vb. temaları işledi. Bir ara ikinci yeni paralelinde şiirler yazdı; daha sonra gözlemlere ve yaşantılara dayalı, hayal ve görüntü zenginliği olan şiire yöneldi.
İlk şiiri 1944 yılında Ödemiş’te çıkan bir gazetede yayınlandı. Bu tarihten itibaren şiirleri Varlık, Türk Dili, Yeditepe, Yeni Ufuklar, Kaynak, Beş Sanat, Yenilik, Şiir Sanatı vb. dergilerde; diğer tür yazıları Cumhuriyet, Dünya, Vatan, Yeni İstanbul gazetelerinde yayımlandı. Bir söyleşide, yaşadığı ve gözlemlediği çevre ile tanıklığının sanatına yansıyışını şöyle belirtti:
“Ben ataerkil bir ailede yetiştim, feodal yapılı bir ailede. İlk gençliğim bu yapının çöküşüne rastlar. Önceleri kadının ailedeki yerini, çaresizliğini, ezilmişliğini, horlanışını nasıl yaşadımsa çöküşe doğru başkaldırışını da gene kendi ailemde ve beyli-ağalı, hacılı-hocalı, zamanında zeybeklik, efelik yapmış olan akrabalarımda gördüm. Aslında başkaldırışta da baskı ve törelerin getirdiği bir siniklik vardı. Çevreye bir türlü uyum sağlayamaz. Çaresizdir. Ve Anadolu kadınının dünü nasılsa bugünü de öyledir biraz. O yüzden ne zaman kadınlardan, kadın haklarından söz edilse, Anadolu kadınıyla ilgili paneller düzenlense o bilimsel konuşmaların arkasında neler yattığının pek kimselerin farkında olmadığına tanık oldum. Anadolu kadınını -daha doğrusu kadınımızı, hele ana olan kadınımızı- anlayabilmek, tanıyabilmek için öncelikle kültürümüze, törelerimize, insanımıza bakmak gerekir. Ağıtlarımıza bakmak gerekir. Ağıtlar anonimdir ama çoğunlukla analardır, kadınlardır. Çoğu böyledir. ‘Ölümün Yüzü’ndeki dört öyküye ben anaların ağıtı gözüyle bakarım. 1970-1980 arası yılların ağıtı.”
Prof. Dr. Özdemir Nutku’nun isteğiyle Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tiyatro Kürsüsü’nde gece derslerine devam etti.
Hasan Vasfi Uçkan’ın Güney Uçkan’la evliliğinden oğlu Dr. Mustafa Ülkü Uçkan bulunmaktadır.
Hasan Vasfi Uçkan, 13 Mart 2014 tarihinde Ankara‘da 85 yaşında ölmüştür.
Eserleri:
Şiir:
1950 – Gurbet Yolcusu
1984 – Boşluğa Düşen Taş
1965 -Deniz Kesimi
Oyun:
1968 – Deli Emine
1967 – Acılı Toprak
Hikâye:
1985 – Ölümün Yüzü
Senaryosunu Yazdığı Televizyon Dizileri :
Hanife Hala,
Zeytinler Altında,
Kadın Ana,
Yollar Kapalı,
Dost Eller,
Sakinler Apartmanı