HAKKINDA YAZILANLAR
Kereste Tüccarı Henry Ford
İsmail Şen
İstanbul Ticaret 15 Temmuz 2011
Henry Ford, 1863’te Detroit’teki bir çiftlikte doğduğunda Detroit henüz Detroit değildi. Yani otomobil sanayiinin kalbi… İrlanda göçmeni bir çiftçi olan babasının mesleğinden nefret eden Henry, 1879’da Detroit’te bir makinistin yanına çırak verilir. Birkaç iş değiştirdikten sonra Westinghouse’da teknisyenlik yapar. 1888’de evlenir ve bir kereste fabrikası işletmeye başlar. 1891’den 1896’ya kadar daha sonra dost olacakları Thomas Edison’un yanında çalışır ve Edison için çeşitli motorlar geliştirir. 1899’da birkaç yatırımcıyla başlayan Detroit Automobile Company macerası iki yılın sonunda başarısız olur. Henry Ford, 1903’te 11 yatırımcının desteği ve 28 bin dolar sermaye ile Ford Motor Company’yi kurar.
Asıl başarısı, Ransom Eli Olds tarafından basit bir şekli uygulanmaya başlayan “bant üretim”i geliştirmesidir. Böylece daha sonra Fordizm olarak ifade edilecek önemli bir sistemin temellerini atar. Parçaları standardize edip, üretim süreçlerini hızlandırıp, kaliteyi yükseltirken, maliyetleri düşüren sistemi sayesinde dünyayı değiştirir. Bu sistemle 1908 yılında ilk üretimi gerçekleşen Ford T Modeli büyük bir başarı elde eder. Bu öyle bir başarıdır ki 10 yıl sonra ABD’deki tüm arabaların yarısı Ford Model T idi…
Sendikaya karşı olan Henry Ford’un tüm fabrikalarına, ancak 1945’te şirketten ayrılmasıyla sendika girebilir. İki yıl sonra da Ford ölür…
Çiftçi çocuğu, makinist çırağı, keresteci, mühendis ve dahi işadamı… Henry Ford, sadece “bant üretimi”ni geliştirseydi bile ekonomi tarihinde önemli bir yere sahip olurdu. Ancak biz onu daha çok Ford firmasının kurucusu bir işadamı olarak biliyoruz. Aslında tüm servetini geliştirdiği bir fikre borçlu… Sadece o mu? Bant üretiminin yayılması sayesinde tüm dünyadaki fabrikalarda verimliliğin artışıyla, binlerce fabrikatör servetini o fikre borçlu.