Hüseyin Rahmi Gürpınar Biyografisi
Hüseyin Rahmi Gürpınar, 19 Ağustos 1864 tarihinde İstanbul’da doğdu. Padişah yaverliğinde bulunmuş Mehmed Said Paşa’nın oğludur. 3 yaşında iken annesini kaybetti, annesinin ölümü üzerine, Girit’te bulunan babasının yanına gönderildi. İlkokula Girit’te başladı. Ancak babasının evlenmesi üzerine, altı yaşında tekrar İstanbul’da anneannesi ile teyzesinin yanında büyüdü. Mahalledeki Yakubağa Mektebi ile Mahmudiye Rüştiyesi ve idadide okudu.
Özel dersler alarak Fransızca öğrendi. 1880′de Mülkiye Mektebi’ne girdi, hasta-landığı için İkinci sınıftan ayrıldı. Kısa bir süre, Adliye Nezareti Ceza Kalemi’nde memur, Ticaret Mahkemesi’nde azâ mülazımı olarak çalıştı. Meşrutiyet’in ilanı üzerine de devlet hizmetinden ayrılmıştır. Bir müddet tercüme ile uğraştıktan sonra kendini tamamen telif romana verdi.
Hüseyin Rahmi Gürpınar ilk romanı olan “Şık” ile tanınarak 1887’de Tercüman-ı Hakikat gazetesinin yazarları arasına katıldı. Ardından İkdam ve Sabah gazetelerinde mütercim ve yazar olarak çalıştı. İkinci Meşrutiyet döneminde 37 sayı süren “Boşboğaz ve Güllâbi” adlı bir gazete çıkardı. İbrahim Hilmi Bey ile birlikte çıkardığı “Millet” gazetesi de uzun ömürlü olmadı. 1908′den sonra hayatını kalemi ile kazandı.
Sayıları altmışa yaklaşan hikâye ve roman kitapları yayımlandı. 1921-1924 yıllan onun yazı hayâtının en verimli yıllarıdır. Eserlerinde gözleme büyük değer verdi. Yaşadığı devrin insanlarının hayatını, İnançlarını, kavgalarını, gülünç hallerini anlattı. 5.ve 6’ıncı dönemlerde (1935-1943) Kütahya milletvekili olarak TBMM’nde bulundu. İstanbul’un çeşitli semtlerinde oturduktan sonra Heybeliada’ya yerleşmiştir. Hayatının son 30-31 yılını Heybeliada’da geçirdi.
Hüseyin Rahmi Gürpınar, 8 Mart 1944’te Heybeliada’ daki evinde zatürreeden yaşamını yitirdi. Hebeliada’daki Abbas Paşa Mezarlığı’na defnedildi.
Gürpınar, çok küçük yaşlardayken yazmaya başlamış, Rüşdiye öğrencisi iken 12 yaşında yazdığı Gülbahar adlı bir oyunu yangında kül olmuş, “Bir Genç Kızın Avaze-i Şikayeti” adlı ilk yazısı ise Ceride-i Havadis de yayımlanmıştır (1884). Hüseyin Rahmi’nin İlk romanı Şık (Ayine) Ahmet Mithat Efendi tarafındaN beğenilince Tercüman-ı Hakikat gazetesinde tefriki edilmeye başlanmıştır (1886). Daha sonra maaşlı olarak bu gazetede çalışmaya başlamış, ardından İkdam gazetesinde geçmiştir (1894) İkdam’da arka arkaya yayımladığı altı romanla ünü birden genişlemiş, Meşrutiyet döneminde Ahmet Rasim’le birlikte Boş Boğaz adlı bir mizah dergisi çıkarmıştır (1908). Bu dergi yüzünden mahkemeye verilmiş, ancak beraat etmesine rağmen dergisi kapatılmıştır. Gürpınar daha sonra Sabah, Ziya, Zaman İleri, Son Telgraf, Tevhit-i Efkar, Vakit, Milliyet, Cumhuriyet, Yeni Sabah gazetelerinde romanlar yayımlamış, dergilere yazılar yazmıştır.
Cumhuriyet ilanından sonra, 1924 yılında yayımladığı “Ben Deli miyim?” adlı romanı yüzünden mahkemeye verilmiş, beraat etmiştir.
Hüseyin Rahmi Gürpınar hiç evlenmemiştir.
ESERLERİ :
ROMAN:
Şık (1889)
İffet (1896)
Mutallâka (1898 Mürebbiye (1899)
Bir Muadele-i Sevda (1899)
Metres (1900)
Tesadüf (1900)
Şıpsevdi (1911)
Nimetşinas (1911)
Kuyruklu Yıldız Altında Bir İzdivaç (1912)
Gulyabani (1913)
Cadı (1912)
Sevda Peşinde (1912)
Hayattan Sayfalar (1919)
Hakka Sığındık (1919)
Toraman (1919)
Son Arzu (1922)
Tebessüm-i Elem (1923)
Cehennemlik (1924)
Efsuncu Baba (1924)
Meyhanede Hanımlar (1924)
Ben Deli miyim (1925)
Tutuşmuş Gönüller (1926)
Billur Kalp (1926)
Evlere Şenlik, Kaynanam Nasıl Kudurdu (1927)
Mezarından Kalkan Şehit (1928)
Kokotlar Mektebi (1928)
Şeytan İşi (1933)
Utanmaz Adam (1934)
Eşkıya İninde (1935)
Kesik Baş (1942)
Gönül Bir Yeldeğirmenidir Sevda Öğütür (1943)
Ölüm Bir Kurtuluş mudur (1954)
Dirilen İskelet (1946)
Dünyanın Mihveri Para mı Kadın mı (1949)
Deli Filozof (1964)
Kaderin Cilvesi (1964)
İnsanlar Maymun muydu (1968)
Can Pazarı (1968)
Ölüler Yaşıyor mu (1973)
Namuslu Kokotlar (1973)
ÖYKÜ:
Kadınlar Vaizi (1920)
Namusla Açlık Meselesi (1933)
Katil Bûse (1933)
İki Hödüğün Seyahati (1934)
Tünelden İlk Çıkış (1934)
Gönül Ticareti (1939)
Melek Sanmıştım Şeytanı (1943)
Eti Senin Kemiği Benim (1963)
OYUN:
Hazan Bülbülü (1916)
Kadın Erkekleşince (1933)
Tokuşan Kafalar (1973)
İki Damla Yaş (1973)
Gülbahar Hanım (1876)
TARTIŞMA:
Cadı Çarpıyor (1913)
Şekavet-i Edebiye Tartışmaları (1913)
Sanat ve Edebiyat (Ölümünden sonra H. A. Önelçin derledi, 1972)