İlber Ortaylı

1 Mayıs 1947 tarihinde Avusturya’nın Bregenz şehrinde dünyaya geldi. İlber Ortaylı aslen Kırım Tatarıdır.

2 yaşındayken ailesiyle birlikte Türkiye’ye göç etti. İlk ve orta öğrenimini İstanbul Avusturya Lisesi’nde tamamladı. 1965 yılında Ankara Atatürk Lisesi’nden mezun oldu.

Lisans eğitimini Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tarih bölümünde 1970 yılında tamamladı. Burada Şerif Mardin, Halil İnalcık, Mümtaz Soysal, Seha Meray, İlhan Tekeli, Mübeccel Kıray’ın öğrencisi oldu. Ayrıca sınıf arkadaşları arasında Zafer Toprak, Mehmet Ali Kılıçbay, Ümit Arslan da vardı.

Viyana Üniversitesi’nde Slav ve Doğu Avrupa dilleri hakkında öğrenim gördü. Yüksek lisans çalışmasını Chicago Üniversitesinde Halil İnalcık ile yaptı. ‘Tanzimat Sonrası Mahalli İdareler’ başlıklı tezi ile Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’nde 1974 yılında doktor, ‘Osmanlı İmparatorluğu’nda Alman Nüfuzu’ adlı çalışmasıyla 1979 yılında aynı fakültede doçent oldu.

OXFORD’DA KONFERANSLAR VERDİ
1982 yılında üniversitelere uygulanan siyasi yaptırımlara tepki olarak görevinden istifa etti. Bu dönemde Viyana, Berlin, Paris, Princeton, Moskova, Roma, Münih, Strasbourg, Yanya, Sofya, Kiel, Cambridge, Oxford ve Tunus’ta dersler, seminerler ve konferanslar verdi.

1989’da Türkiye’ye dönerek profesör oldu ve 1989-2002 yılları arasında Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İdare Tarihi Anabilim Dalı başkanlığı yaptı.

2002 yılında Galatasaray Üniversitesi’ne, iki yıl sonra ise Bilkent Üniversitesi’ne konuk öğretim üyesi olarak geçti. Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi ve MEF Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde Türk Hukuk Tarihi dersleri verdi. Ayrıca Galatasaray Üniversitesi senatosu üyeliği yaptı.

BAKANLIK DANIŞMANLIĞI YAPTI
2005 yılında Topkapı Sarayı Müzesi Müdürü oldu. Yedi yıl bu görevde kalan İlber Ortaylı, 2012 yılında yaş haddinden emekli oldu ve görevi Ayasofya Müzesi Müdürü Haluk Dursun’a devretti.

Uluslararası Osmanlı Etütleri Komitesi yönetim kurulu üyesi ve Avrupa İranoloji Cemiyeti ve Avusturya-Türk Bilimler Forumu üyeliği yaptı. 2018 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı danışmanı oldu.

Tarih Vakfı ve Afet İnan ailesinin işbirliğiyle iki yılda bir verilen Afet İnan Tarih Araştırmaları Ödülü’nün 2004 yılındaki sahipleri, İlber Ortaylı’nın da içinde bulunduğu jüri tarafından belirlendi. Milli Saraylar Daire Başkanlığı’nın Dolmabahçe Sarayı’nda düzenlediği ‘Vefatının 150. Yılında I. Abdülmecit ve Dönemi’ başlıklı uluslararası sempozyumun açılış ve kapanış oturumlarına katıldı.

İLBER ORTAYLI KAÇ DİL BİLİYOR?
İlber Ortaylı ileri seviyede Almanca, Rusça, İngilizce, Fransızca, İtalyanca, Farsça ve iyi seviyede Latince konuşabiliyor. Katıldığı bir televizyon programında bilgisayar kullanmadığını, başkalarının yanlış bilgilerle biyografisini yazdığını ve bundan büyük rahatsızlık duyduğunu dile getiren ünlü tarihçi, orta seviyede Sırpça, Hırvatça, Boşnakça bildiği iddialarını yalanladı.

ÖZEL YAŞAMI
1947 doğumlu olan İlber Ortaylı, 2022 yılı itibarıyla 75 yaşında.

1981 yılında Mersin senatörü Dr. Talip Özdolay’ın kızı Ayşe Özdolay ile evlendi ve bu evlilikten Tuna adında bir kızı oldu. Çift, 1999 yılında boşandı.

Bilgisayar ve internet kullanmayı sevmediğini beyan eden İlber Ortaylı, herhangi bir sosyal medya sitesinde adına açılmış hesapların hiçbirinin kendisine ait olmadığını da birçok kereler açıkladı. İlber Ortaylı’nın ayrıca çocukluğundan beri büyük bir tutku ve özenle biriktirdiği minyatür otomobillerden oluşan büyük bir koleksiyonu var.

İlber Ortaylı 1.81 metre boyundadır.

BİRÇOK ÖDÜLE LAYIK GÖRÜLDÜ
İlber Ortaylı, ‘Osmanlı Tarihinde Aile’ isimli eserinin yanı sıra, tarih alanında 1970’li yılların başlarından itibaren yaptığı çalışmaları, yayınladığı makale ve kitapları, tarih biliminin yaygınlaştırılması çabaları, tarihi her yaştan Türk insanına sevdirme konusundaki faaliyetleri, yurt dışındaki bilimsel etkinlikleri ve Türk tarihçiliğinin uluslararası alanda önemli bir ismi olması da göz önüne alınarak tarih dalında 2001 Aydın Doğan Ödülü’ne layık bulundu.

2006 yılında İtalya’da Lazio bölge yönetiminin başlattığı ve her yıl devam etmesi öngörülen Akdeniz Festivali’nde, toplumsal ve kültürel tarih alanındaki ‘Avrupa ile Akdeniz Arasında Lazio’ ödülü İlber Ortaylı’ya verildi.

2007 yılında Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin imzasıyla Rusya tarafından Rus dilini ve kültürel mirasını yayan, ülkelerin ve halkların birbirlerine yaklaşmasını sağlayan kişilere verilen Puşkin Madalyası’na Türkiye’den İlber Ortaylı layık görüldü.

Eserleri
1974: Tanzimat’tan Sonra Mahallî İdareler
1978: Türkiye’de Belediyeciliğin Evrimi (İlhan Tekeli ile birlikte)
1979: Türkiye İdare Tarihi
1980: Osmanlı İmparatorluğu’nda Alman Nüfuzu
1981: Gelenekten Geleceğe
1983: İmparatorluğun En Uzun Yüzyılı
1985: Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Yerel Yönetim Geleneği
1986: İstanbul’dan Sayfalar – İngilizce: Studies on Ottoman Transformation
1994: Hukuk ve İdare Adamı Olarak Osmanlı Devleti’nde Kadı
1996: Türkiye İdare Tarihine Giriş
2000: Osmanlı Aile Yapısı
2001: Tarihin Sınırlarına Yolculuk
2001: Osmanlı İmparatorluğu’nda İktisadî ve Sosyal Değişim
2002: Osmanlı Mirasından Cumhuriyet Türkiyesi’ne (Taha Akyol ile birlikte)
2004: Osmanlı Barışı
2005: Barış Köprüleri: Dünya’ya Açılan Türk Okulları
2006: Osmanlı’yı Yeniden Keşfetmek-1
2006: Kırk Ambar Sohbetleri
2006: Osmanlı’yı Yeniden Keşfetmek-2
2007: Eski Dünya Seyahatnamesi
2007: Yahudilik Tarihi, Ahmet Almaz ile 2007 Nokta Kitap
2007: Avrupa ve Biz
2007: Batılılaşma Yolunda
2007: Osmanlı’yı Yeniden Keşfetmek-3
2007: Mekân ve Olaylarıyla Topkapı Sarayı
2008: Osmanlı Sarayında Hayat
2008: Tarihimiz ve Biz
2008: Tarihin İzinde
2009: Tarihin Işığında
2010: Türkiye’nin Yakın Tarihi
2011: Defterimden Portreler
2011: Tarihin Gölgesinde (Taha Akyol ile birlikte)
2012: Yakın Tarihin Gerçekleri, Timaş Yayınları
2012: Cumhuriyetin İlk Yüzyılı 1923-2023, Timaş Yayınları
2013: İlber Ortaylı Seyahatnamesi, Timaş Yayınları
2014: İmparatorluğun Son Nefesi, Timaş Yayınları
2014: Eski Dünya Seyahatnamesi, Timaş Yayınları
2015: Türklerin Tarihi, Orta Asya’nın Bozkırlarından Avrupa’nın Kapılarına, Timaş Yayınları
2016: Türklerin Tarihi, Anadolu’nun Bozkırlarından Avrupa’nın İçlerine, Timaş Yayınları
2016: İttihat ve Terakki
2016: Hukuk ve İdare Adamı Olarak Osmanlı Devletinde Kadı
2016: Osmanlı’ya Bakmak Osmanlı Çağdaşlaşması
2016: İstanbul’dan Sayfalar
2017: Türklerin Altın Çağı
2017: Tarihe Yön Veren 100 Lider
2018: Gazi Mustafa Kemal Atatürk[24]
2019: Bir Ömür Nasıl Yaşanır
2020: Türklerin Tarihi
2021: Yakın Tarihin Gerçekleri (2021), Kronik Kitap
2022: İnsan Geleceğini Nasıl Kurar?