İsa Kamber

1957’de Bakü’de akademisyen bir ailenin çocuğu olarak doğdu. Babası Yunus Haydar oğlu, Azerbaycan’ın Fizuli ilinden olup, eski SSCB’nin ünlü kimyacılarından birisi idi. Annesi, Şeki doğumlu doktor kimyager Tahire Hanım’dır.

İsa KAMBER, 1964-1974 yılları arasında Bakü’de orta öğrenimini tamamladı. 1974’de Azerbaycan Devlet Üniversitesi’nin (günümüzdeki adıyla Mehmet Emin Resulzade adına Bakü Devlet Üniversitesi) Tarih Bölümü’nü kazandı. 1979’da buradan mezun oldu. 1979-1982 tarihlerinde Azerbaycan İlimler Akademisi Nahçıvan Bilim Merkezi’nde, 1982-1990 tarihlerinde ise Doğu Bilimleri Enstitüsü’nde araştırmacı ve kıdemli araştırmacı olarak görev yaptı.

1980’li yılların ortalarından itibaren SSCB’nin dağılması süreci hızlanmış, bundan yararlanan Ermenistan, Azerbaycan’a karşı bilimsel ve siyasal terör faaliyetlerini başlatmıştı. İsa KAMBER de bilimsel çalışmalarının yanı sıra siyasal faaliyetlere başlamış ve kısa sürede Azerbaycan’ın önde gelen politikacılarından birisi olmuştur. Kamuoyu onu daha çok, 1985 yılı Ocak ayında, Ermeni araştırmacı Zori Balayan’ın Azerbaycan ve Türk Dünyası’na yönelik çirkin iddialarla dolu “Ocak” kitabına yazdığı cevapla tanıdı.

İsa KAMBER Azerbaycan İlimler Akademisi’nde çalışırken İran, Türkiye ve Orta Doğu’daki siyasal gelişmeler üzerine çok sayıda araştırma yapmış, aynı zamanda Batı ülkelerindeki siyasal gelişmeler ile de ilgilenmiştir. Doktorasını “1978-1979 İran Devrimi” konusunda yapmıştır.

1988’de Ermenilerin saldırıları giderek hızlanırken, Bakü’deki Moskova yanlısı yöneticilerin ve KGB’nin baskı ve tehditlerine rağmen, Azerbaycan’da bağımsızlık için mücadele veren kuruluşlar kurulmaya başlandı. Bunlardan birisi olan “Varlık”ın kurucularından İsa KAMBER, daha sonraları Azerbaycan Halk Cephesi’nin (AHC) de kurucularındandır. İsa KAMBER, aynı zamanda AHC’nin ilk yönetim kurulunun da üyesi, 1990-1991’de AHC teşkilat başkanı, daha sonra AHC Başkan Yardımcısı olmuştur.

1990’da milletvekili seçilen İsa KAMBER, 1991’de Azerbaycan Parlamentosu Milli Konseyi’nde Uluslararası İlişkiler Komisyon Başkanlığı yapmıştır. Mayıs 1992’de Parlamento Başkanı olmuş, yaklaşık bir aylığına (E. Elçibey Devlet Başkanlığı seçimini kazanıncaya ve resmi olarak göreve başlayıncaya kadar) Azerbaycan Devlet Başkanlığı görevini vekaleten yürütmüştür. Kasım 1992’de Azerbaycan’ın en eski partisi Müsavat Partisi’nin Yeniden Yapılanma Kurultayı’nda parti başkanlığına seçilmiştir ve halen bu göreve devam etmektedir. 4 Haziran 1993 darbesinin ardından; “Azerbaycan’ın devlet çıkarlarının ve toplumsal güvenliğin zarar görmemesi” gerekçesiyle Parlamento Başkanlığından istifa etmiş, ardından tutuklanmıştır. Toplumun ve dünya kamuoyunun (ABD ve Türkiye Dışişleri Bakanlığı tarafından protesto metinleri yayınlanmış, ABD Kongresi’nde İsa KAMBER için savunma komisyonu kurulmuştur) yoğun baskıları sonucunda bir ay sonra serbest bırakılmıştır.

İsa KAMBER, Azerbaycan Milli Meclisi Başkanı olduğu sırada, Azerbaycan’ın bağımsızlığının pekiştirilmesi, Azerbaycan Milli Ordusu’nun kurulması, Azerbaycan Cumhuriyeti’nin demokrasinin yerleşmesi ile ilgili çok önemli yasaların çıkmasında baş rol oynamıştır.

Günümüzde parti başkanlığı ile beraber, 10’dan fazla siyasi partiyi bünyesinde toplamış olan muhalefetin önemli örgütü Demokratik Kongre’nin Başkanlığını da yürütmektedir.

İsa KAMBER evli, iki erkek çocuk babasıdır. Eşi, tarihçi Aida KAMBER, Mehmet Emin Resulzade adına Bakü Devlet Üniversitesi öğretim üyesidir.

İsa KAMBER, Azerbaycan’da iç politikada demokratik değerlere, insan haklarına, Türkçülüğe en çok önem veren liderlerin başında gelmiştir. Ülkede 1993’ten beri gerçekleştirilen seçimlerin hepsinde ciddi ihlaller olmasına ve KAMBER’in ve onun başkanı olduğu partinin seçimlerde kazandığı başarıların hile yolu ile değiştirilmesi mevcut yönetime muhalif olanlarda darbe, isyan türü heveslerin doğmasına neden olmuştur. Fakat, İsa KAMBER ve yetkili arkadaşları ülkede yönetimin mutlaka seçim yoluyla değişmesi konusundaki ısrarlarını sürdürmüşlerdir. Bu bazı taraftarlarının tepkisine neden olsa da, KAMBER demokratik değerlerin yerleşmesi ve korunması bakımından bunun şart olduğunu ifade etmişlerdir. İsa KAMBER ve Müsavat Partisi insan haklarının korunması konusunda Azerbaycan’daki ve yurtdışındaki bir çok sivil toplum kuruluşuyla, uluslararası kuruluşların temsilcilikleriyle (özellikle, Avrupa Konseyi, AGİT ve diğer Avrupa kuruluşları) işbirliği içerisindedirler ve buna büyük önem vermektedirler.

İsa KAMBER, ekonomik alanda, liberal politikalara, özelleştirmeye büyük önem vermektedir. Aliyev döneminde sağlıksız gerçekleştirilen, içeride sadece bir aileye satılan, yabancı şirketlerden büyük rüşvetler istenerek gerçekleştirilen özelleştirme daha sağlıklı bir yapıya kavuşturulacaktır.

İsa KAMBER azınlık hakları konusunda da hassas olmuş, daha 1992’de ilk yönetime geldiklerinde azınlıkların haklarını koruyan özel yasa çıkarmışlardır. Bu yasa eski sovyet ve sosyalist ülkelerinde örneği olmayan bir yasa olmuştur. Buna karşın Azerbaycan’da PKK’nın ve diğer bölücü örgütlerin yapılanması konusunda hassas olmuş, buna karşı tepkilerini en üst düzeyde ifade etmişlerdir. İsa Kamber’in bu konudaki hassasiyeti Azerbaycan’ın Türkiye ile ilişkileri açısından büyük önem arzetmektedir.

İsa KAMBER ve Müsavat Partisi dengeli, fakat belirli stratejik çizgisi olan dış politikayı hedeflemektedirler. Bu politikanın temel çizgisini Türkiye ve Türk Dünyası ile ilişkiler, Avrupa’nın ekonomik, siyasal ve güvenlik kuruluşlarıyla entegrasyon oluşturmaktadır. İsa Kamber, çağdaş, demokratik değerlere önem vermesi itibarıyla Batılı kurumlara entegrasyona önem vermekte, dış politikada Türkiye ile uyumlu olmanın önemi üzerinde durmaktadır. İsa Kamber, Azerbaycan’ın komşularıyla ilişkilere de önem vermekte, bu ülkelerle ilişkilerde demokratik değerlerin ve insan haklarına önemin temel belirleyici etken olacağını ifade etmektedir.

Azerbaycan’da faaliyet gösteren 14 muhalif siyasi parti (Müsavat Partisi, Azerbaycan Halk Cephesi, Ahrar Partisi, Azerbaycan Halk Partisi, Azaldık Partisi, Çağdaş Turan Partisi, Azerbaycan Halk Azatlık Partisi, Azerbaycan Demokratik Sağ Partisi, Türk Milliyetçi Partisi, Milli Demokratik İdrak Partisi, Yeşiller Partisi, Türk Dünyası Birliği Partisi, Azat Azerbaycan Partisi, Ümit Partisi) tarafından Ekim 2003 Cumhurbaşkanlığı seçimlerine ortak aday olarak gösterilen İsa KAMBER, kamuoyu yoklamalarında ilk sıralarda yer almaktadır.