Johan G. Knut Wicksell

İsveçli iktisatçı para, sermaye ve faiz teorisi alanlarında araştırmalar yaparak Eugen Böhm-Bawerk ve Carl Menger çevresindeki Viyana Ekolünün ortaya attığı Marjinal Fayda Teorisini belirleyici bir biçimde geliştirdi.

Stockholm’de bir bakkalın oğlu olarak dünyaya gelen Wicksell 1869’dan sonra Uppsala Üniversitesi’nde matematik, Latince, Yunanca ve fizik eğitimi almaya başladı. 1880 sıralarında iktisat konusuna ilgi duymaya başladı. Alkol karşıtı bir konferansta alkolikliğin nedenini nüfus fazlasına bağlayacak kadar ileri gitti. Devletin doğum kontrolü uygulamasını ve iki çocuklu ailelerin oluşturulmasını talep ediyordu. Sözleriyle skandala neden olduğu gibi, iktisat tarihini bilmemekle de suçlandı.

Wicksell 1884’te matematik fakültesinden mezun olduktan sonra bunu izleyen beş yıl boyunca İngiltere, Fransa, Almanya ve Avusturya’da iktisat okudu. 1889’da Paris’te evlendiği Anna Bugge, sonradan İsveç Kadın Hakları Hareketinde liderlik rolünü üstlendi. İlk büyük çalışması olan Über Wert, Kapital und Rente’de Değer, Sermaye ve Rant Üzerine) Wicksell, Carl Menger ve Eugen BöhmBawerk çevresindeki Avusturyalı Marjinal Fayda Teorisi ekolünün öğretisini matematiksel olarak ele aldı. Yaptığı denklemlerle malların değiş tokuş (takas) değeri ile üretim faktörlerinin (işçilik ücreti, toprak rantı, sermaye) ödenmesi arasında lojik bir bağlantı kurdu.

Wicksell hukuk dalında devlet bitirme sınavını veremediği için, Lund Üniversitesi çalışmasını 1893’te doktora tezi olarak kabul etmedi. Oysa doktor ünvanını kazanması için bu şarttı. Bundan iki yıl sonra özel bir izinle felsefe dalında doktorasını yapabildi. “Faiz Olayı Öğretisi” adlı yazısında “Değer, Sermaye ve Rant” kitabındaki kuramsal düşünceleri kullandı.

1896’da “Para-Kuramsal Araştırmalar” adlı yapıtını iki yıl sonra çıkardığı Geldzins und Güterpreise (Faiz ve Fiyatlar) adlı yazısı izledi. Para faizi (piyasa faizi) ile doğal faiz (bir yatırımdan sağlanan net kazanç) arasındaki bağlantı fiyat düzeyi ve para değerinin dalgalanmaları açısından belirleyici bir önem taşımaktadır (Borçlu ve Alacaklı Faizleri Arasındaki Marja İlişkin Teorem). Wicksell’e göre bankalar doğal faizle para faizi arasındaki farkları olabildiğince çabuk düzenlemek ve bir denge sağlamakla yükümlüdürler. İktisatçı Wicksell bu bağlamda para kurumlarının hatalı planlarını (ödeme ayarlamalarını) konjonktür dalgalanmalarından sorumlu tutuyordu.

Sayfalar: 1 2