Jose Maria de Heredia Biyografisi
Jose Maria de Heredia, Parnasçıların önde gelen temsilcilerindendir.
Jose Maria de Heredia, 22 Kasım 1842 tarihinde Fortuna Cafeyere, Küba’da Kahve plantasyonu sahibi zengin bir İspanyol ile Fransız bir annenin oğlu olarak doğmuştur. Babası Domingo de Heredia Mieses Pimentel Guridi, annesi Louise Girardof’dur. 8 yaşında geldikleri Paris yakınlarındaki Senlis’de Saint-Vincent kolejinde öğrenimine başladı. 15 yaşında mezun olduktan sonra Küba’ya gitti ve Havana Üniversitesi‘ne yazıldı. Çok kısa bir süre sonra “kafamdaki ve yüreğimdeki ülke” dediği Fransa’ya dönerek Paris’teki Ecole des Chartes’da öğrenimini sürdürdü.
1862 yılında Revue de Paris1 de (Paris Dergisi) ilk şiirlerini yayınlayıp, 1877- 1887 yılları arasında İspanyolca’dan çevirdiği “Veridique Histoire de la Conquete de la Nouvelle Espagne” (Yeni İspanya’nın Fethinin Gerçek Öyküsü) yayınladı. 1893 yılında sonelerini Les Trophees (Ganimetler) adı altında topladı. 22 Şubat 1894 tarihinde Fransız Akademisi’ne üye seçildi. Aynı yıl La Monje Alferez (Rahibe Alferez) adlı bir uzun öykü yayınladı.
Jose Maria de Heredia, kendisi gibi, Parnasçıların önde gelen temsilcilerinden olan şair Leconte de Lisle ile yakın arkadaşlık kurdu. Romantizme tepki olarak gelişen bu Parnasizm akımı, şiiri öznellikten uzaklaştırarak nesnel bir temele oturtmayı denemiş ve biçimsel yetkinliğe dayanan arı bir şiir yaratmayı hedeflemiştir. Parnasçı şairler salt güzele ulaşma isteği ile dili ince ince işlemişlerdir.
1901 yılında Paris’teki Bibliotheque de Parsenal’ın kütüphanecisi oldu.
José-Maria de Heredia’nın 118 sonesi ve bazı uzun şiirleri Les Trophees (1893; Yadigârlar) başlığıyla yayımlandı. Çift uyak, doğadaki seslerin taklidi, kulağa egzotik gelen yer adları gibi üslup oyunlarından yararlanan Heredia, her şiirini, özellikle daha çarpıcı etkisi olan bir dize ya da beyitle bitirerek şiirlerinin güzelliğini pekiştirir.
Jose Maria de Heredia, Louise Cécile Despaigne ile evlendi, Marie de Régnier, Hélène de Heredia, Louise de Heredia adlarında 3 kızı oldu.
Jose Maria de Heredia, 3 Ekim 1905 tarihinde Bourdonné, Fransa’da 63 yaşında ölmüştür.
Eserleri :
Şiir :
1893 – Les Trophees (Yadigârlar)
Öykü :
1894 – La Monje Alferez (Rahibe Alferez)
Fatihler
Yuvalarından uçmuş bir sürü şahindiler;
Usanmışlardı mağrur fukaralıklarından.
Pallos de Moguer’den avare, asker, kaptan,
Çılgınca bir hayale doğru sürüklendiler.
Masaldaki madeni bulmak içindi sefer;
Sipangoo’nun varılmaz topraklarında yatan,
Geçerken garbın esrar dolu kıyılarından
Alize rüzgarında eğrilirdi serenler.
Ve her akşam bir destan sabahı umarlardı.
Medar denizlerinin fosforlu mavisinden,
Rüyaları altından seraplarla dolardı.
Beyaz kadırgaların sarkıp ilerisinden,
Seyre koyulurlardı denizlerin içini;
Yıldızların bir meçhul göğe yükselişini.
Jose-Maria de Heredia
Çeviren: Sabahattin Eyüboğlu – Orhan Veli Kanık
Sone
Eskiden niceleri Bourgueil bahçelerinde,
Adlarını kazdılar ağaçlara sevdiklerinin
Niceleri, yaldızında, yüce tavanlı Louvre’un,
Burunları havada gülüp eğlendiler delice.
N’oldu peki? Şimdi kim biliyor onları, kimse;
Hepsi göçüp gittiler ardısıra birbirinin.
Adlarını bilen yok bakın bugün hiç birinin
Bunlar da yaşadı bir zaman demiyor hiç kimse.
Her şey bu hesap. Marie, Cassandre, siz Helena
Eriyip giderdi o canım tenleriniz toprakta,
— Bir günlüktür saltanatı zambakların, güllerin
Gelip Ronsard, Seine’de ya da sarı Loire’da,
Ölümsüz etmeseydi sizi bu dünyada, acaba
Kim ederdi lâfını sizin de yaşadığınızın.
Jose Maria de Heredia
Çeviri: İlhan Berk