Jose Saramago Biyografisi
Yazar, tiyatro yazarı.
1998 yılında kazandığı Nobel Edebiyat Ödülü sahibi Portekizli yazardır.
Jose Saramago, 16 Kasım 1922 tarihinde Portekiz’de Lizbon kentinin kuzeyindeki küçük bir köy olan Azinhaga’da (Ribatejo) doğmuştur. Tam ası José de Sousa Saramago’dır. Yoksul bir köylü ailenin oğlu olarak büyüdü. Ailesiyle birlikte taşındığı Lizbon’da öğrenim gördü. Öğrenimi sırasında kırsal kesimde çalıştı. Ekonomik sorunları nedeniyle okulu bıraktı. Makinistlik eğitimi aldı. Teknik ressamlıktan redaktörlüğe, editörlüğe ve çevirmenliğe kadar birçok işte çalıştı.
Jose Saramago, bir yayınevinde, yayın hazırlığı ve üretim departmanında görev yaptı. Diario ve Lisboa gazetelerinde kültür editörü olarak çalıştı. Siyasi yorumlar yazdı. Portekiz Yazarlar Birliğinin yönetim kurulunda görev üstlendi. 1976 yılından sonra kendini tümüyle kitaplarına verdi.
1993 yılında Kanarya Adaları’nda Lanzarote’ye yerleşti. Pilar del Rio ile evlendi.
İlk romanı Günah Ülkesi (Terra do Pecado) 1947 yılında yayınlandı. Bu kitabından sonra uzun bir müddet roman yazmamıştır. Düz yazılarında nokta ve virgülden başka noktalama işareti kullanmamıştır. Üslubunda ise muzip bir tavır görülür. Bu onu diğer yazarlardan ayıran önemli bir etkendir.
1966 yılında Muhtemel Şiirler kitabıyla edebiyata dönen yazar “Ricardo Reis’in öldüğü yıl” romanında Avrupa’da gittikçe artan faşizme karşı bir eleştiri niteliği taşır.
1991 yılında yayımladığı İsa’ya Göre İncil kitabında ise şeytan ve Tanrıyı ters yüz ederek kilisenin onu aforoz etmesine neden oldu. 1995 yılında en büyük romanlarından biri olan Körlük kitabını yayımlamıştır. Bu kitabında ise ne kahramanların ne de mekanların yeri belli değildir. Okuyucuyu sadece körlükle baş başa bırakmak istemiştir. İnsanların maddi körlüğün özelinde nasıl manevi körlük yaşadıklarını anlatmaya çalışmıştır. Ayrıca bu eseri sinemaya uyarlanmıştır.
Yazarın romanları ve denemelerinin yanı sıra iki şiir kitabı ve oyun kitapları da vardır.
Jose Saramago, 1998 yılında Nobel Edebiyat Ödülü‘nü kazandı. 1998 yılında Nobel’i kazanan Jose Saramago ödülü kazandığını öğrendiği sırada Frankfurt Kitap Fuarı’ndan ayrılmış ve havaalanına doğru gitmekteydi. Ödülü aldığı öğrenilince fuara tekrar davet edilen Saramago ise yetkililere verdiği şu yanıtla tarihe geçti “bırakın karıma gideyim.”
Yazarın biçemi gayet dikkate değerdir. Düz yazılarında, noktalama işareti olarak nokta ve virgülden başkasını kullanmaz. Anlatım dili de oldukça muzipçedir; bu da, okuyucuyu yazara bağlayan bir diğer etkendir.
Jose Saramago, 18 Haziran 2010 tarihinde İspanya’ya bağlı Kanarya Adalarında Tías, Lanzarote’deki evinde 88 yaşında ölmüştür.
Eserleri :
Şiir :
1966 – Os poemas possiveis
1970 – Provavelmente alegria
1975 – O ano de 1993
Öykü :
1978- Objecto quase / Kısırdöngü
Roman :
1947 – Terra do Pecado / Günah Ülkesi
1973 – O Lagarto / Kertenkele
1975 – Objecto Quase / Ölümlü Nesneler
1977 – Manual de Pintura e Caligrafia / Ressamın El Kitabı
1980 – Levantado do Chão / Umut Tarlaları
1980 – Memorial do Convento / Baltasar ve Blimunda
1984 – O ano da morte de Ricardo Reis / Ricardo Reis’in Öldüğü Yıl
1986 – A jangada de pedra / Yitik Adanın Öyküsü
1989 – História do cerco de Lisboa / Lizbon Kuşatmasının Tarihi
1991 – O evangelho segundo Jesus Cristo / İsa’ya göre İncil
1995 – Ensaio sobre a cegueira / Körlük (roman)
1997 – Todos os nomes / Bütün İsimler
1997 – O conto da Ilha Desconhecida / Bilinmeyen Adanın Öyküsü
2000 – A caverna / Mağara
2002 – O homem duplicado / Kopyalanmış Adam
2004 – Ensaio sobre a Lucidez / Görmek
2005 – As intermitências da morte / Ölüm Bir Varmış Bir Yokmuş
2008 – As Pequenas Memórias / Küçük Anılar
2009 – A Viagem do Elefante / Filin Yolculuğu
2010 – Cain / Kabil
Denemeler :
1971 – Deste mundo e do outro
1973 – A bagagem do viajante
1974 – As opiniões que o DL teve
1976 – Os apontamentos
1981 – Viagem a Portugal
1999 – Folhas políticas : 1976-1998
1999 – Discursos de Estocolmo
Günlük :
1994-1998 – Cadernos de Lanzarote Vol. 1-5 (5 cilt)
Oyun :
1979 – A noite / Gece
1980 – Que farei com este livro? / Bu kitap ile ne olacak?
1987 – A segunda vida de Francisco de Assis )/ Francisco de Assis’in ikinci yaşamı
1993 – In nomine Dei
2005 – Don Giovanni ou O dissoluto absolvido