Kadı Burhanettin Ahmet

Asıl ismi Burhanettin Ahmet’tir. 1345 yılında Kayseri’de dünyaya gelmiştir. XIII. yüzyıl başlarında Harzem’den Anadolu’ya göç eden Oğuzlar’ın Salur Boyu’na mensup Kayseri Kadısı görevinde bulunan Şemseddin Mehmed’in oğludur.

Kadı Burhaneddin, çok iyi klasik bir İslam eğitimi aldıktan sonra ilim ve eğitim ile uğraşmıştır. Kayseri’de kadılık görevini ifa etmiştir. Eretna Beyliği devlet işleri ile çok yakından ilgilenmiş, Sivas merkezli Kadı Burhaneddin Devleti olarak kendi adı ile anılan bir devlet kurup bu devletin 18 yıl hükümdarlığını yapmıştır.

Kadı Burhannedin, siyasal uğraşları yanında edebiyat ve özellikle şiir ile yakından meşgul olmuş bir Anadolu şairidir. Kendi ana dili olan Türkçe dilinde şiirler yazmış, genel Türk edebiyatında eski devrin en önemli ikinci yazılı eserini kaleme almış ve döneminin Azerbaycan ve Anadolu Türkçesi ile yazdığı divanı günümüze ulaşan en eski tarihli ilk şairidir. Tuyuğ şeklinde Türk edebiyatında ilk şiir yazanın Kadı Burhanettin olduğu da dikkat çekici olup kendisinden sonra gelen Nesimi ve Füzuli’yi etkilemiştir. 600 sayfa tutan bir divanı dolduracak kadar şiir yazmıştır. Bu divanında 1500 gazel, 119 tuyuğ ve 20 rubai bulunmaktadır.

Kadi Burhaneddin, 1398 yılında Akkoyunlu hükümdarı Kara Yülük Osman Bey ile savaşa girişmiş; bu savaşı kaybedip esir düşüp Akkoyunlular tarafından öldürülmüştür. Kadı Burhaneddin Devleti de onun öldürülmesiyle birlikte son bulmuştur.