Max Grundig

Ataerkil Alman girişimci Grundig, İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra Avrupa’nın başta gelen radyo üreticisi oldu. Ancak 80’li yıllarda Uzak Doğu’dan gelen rakip firma ürünleri yüzünden durumu sarsıldı.

Nürnberg’de bir depo memurunun oğlu olarak dünyaya gelen Grundig ağır koşullar altında büyüdü. Max oniki yaşındayken babası ölünce, annesi kendisine ve dört kardeşine bakabilmek için düşük bir ücretle fabrika işçiliğine soyundu. Grundig okulu bitirdikten sonra doğduğu kentte bir tesisatçının yanında eğitim gördü ve çıraklığını 1925’te tamamladı. Grundig 19 yaşına gelince, komşu kent Fürth’de yetiştiği tesisat şirketinin şubesini yönetmeye başladı. En büyük tutkusu, tekniğiyle özellikle ilgilendiği, Almanya’da 1923’te düzenli yayına başlayan radyoya yönelikti.

El becerisi kuvvetli olan Grundig, 1930’da bir tanıdığı ile birlikte Fürth Grundig & Wurzer adlı radyo satış şirketini kurdu. Radyo yayınlarının alınması için transformatör satışında uzmanlaşan mağaza, aradan çok geçmeden kâra geçti. İkinci Dünya Savaşı’nın patlamasına bir yıl kala, talebin fazlalığı dolayısıyla, ciroları bir milyonluk limiti aştı. Grundig, aynı yıl içinde birinci karısından ayrılarak şan sanatçısı Anneliese Jürgensen ile evlendi.

İkinci Dünya Savaşı’nda telsiz istasyonları için parçalar üreten Grundig, 1945’ten sonra radyo alıcıları için ölçü aletleri satmaya başladı. Almanya’da iktidarı ele almış bulunan müttefikler, ülkede radyo cihazlarının satışını yasakladıklarından, Grundig vergisiz satılabilen bir Baukasten (montaj kutusu) satmayı akıl etti. “Heinzelmann” (Masal Cücesi) adını verdiği bu radyo montaj kutusuyla, radyo cihazları piyasasında rakiplerinin önüne geçmeyi sağladı.

Grundig’in ilk büyük fabrikası 1947’de Fürth’de kuruldu. Almanya’da para reformunun (Waehrungsreform) yapıldığı yıl 40 yaşına gelmiş olan Grundig geleceğe yönelik bir model olan “Weltklang” (Dünyanın Sesi) üretimiyle başarıyı yakaladı.

Bu yeni alet, basılan özel düğmelerle ve ses ayar düzeniyle daha kolay bir kullanıma olanak sağlıyordu. Bunun dışında Grundig, üretimde yalnız orta ve uzun dalga alanlarına yer vermeyip, ilk kez ultra kısa dalgayı da hesaba katmakla, ekonomik yönden büyük bir şans yakaladı. Almanya’da 1950’den sonra uygulanan 1948 Kopenhag Dalga Plânında orta ve uzun dalga frekans talisisine hemen hemen hiç yer verilmediği için, Alman radyo istasyonları zorunlu olarak giderek UKW’ye (ultra kısa dalga) yönelmek zorunda kaldılar. Grundig, izleyen yıllarda Avrupa’nın en büyük radyo cihazları üreticisi olma payesine erişti.

1951’de ses bandı seri üretimine girdi. 1952 Noel’i Almanya’da televizyonun doğduğu saatti. Grundig aynı yıl içinde TV alıcıları üretimini başlattı. Bunun ardından gelen yıllarda Grundig, kendi ürünlerinin fiyatlarını giderek indirmeyi başararak, müşteri sayısının, ciro ve kârının sürekli olarak artmasını sağlayabildi. Kendi bankasını kurmuş olan Grundig, kendi ülkesinde çok sayıda şube açtı ve dış ülkelerde de başarılı oldu (başkaları yanı sıra 1959’da ABD; 1960’da Kuzey İrlanda; 1964’te İsveç; 1966’da Portekiz, Italya ve Fransa).

1970’de hayata geçirdiği Max Grundig Vakfı, iki yıl sonra Grundig Anonim Şirketi’nin en büyük hissedarı (% 93,5) oldu. Vakfın başkanlığını ve personel birliğinde yönetim kurulu başkanlığını üstlenen Grundig, yönetici görevlerde bulunan memurların şirketteki pozisyonlarını korumalarını otoriter yöneticilik tarzıyla güçleştirdi. Bunun sonucu olarak yönetimde sürekli bir dalgalanma başgösterdi ve bu, kavga gürültüden iyici sıkılan Grundig’in 1982’de yönetim kurulu başkanlığını bizzat üstlenmesine kadar sürüp gitti.

Uzakdoğu medya piyasasından yapılan ucuz ihracat yüzünden Grundig Avrupa’da uzun yıllardan beri koruduğu doruktaki yerini yitirdi ve 70’li yılların sonuna doğru zarara geçti. Hollandalı Philips şirketiyle işbirliği yaparak 1979’dan sonra buna karşı savaşmayı denedi. Grundig’in kendi yöneticiliği altında bütün Avrupalı üreticileri birleştirmeye ilişkin önerisi kabul görmedi. Grundig 1981’de üçüncü evliliğini Fransız Chantal Rublert ile yaptı ve pndan bir çocuk sahibi oldu (birinci evliliğinden de bir çocuğu vardı).

Philips 80’li yılların ortasında Frankonyalı şirketteki hissesini çoğaltarak 1984 Nisan’ında şirket yönetimini ele geçirdi. 75 yaşındaki Grundig, Max Grundig Vakfı başkanlığını sürdürerek lüks bir otel zinciri kurmaya başladı. Grundig 1989’da 81 yaşında, yaşlılığını geçirdiği Baden-Baden’deki evinde öldü.