Mercan Dede Biyografisi
Müzisyen, neyzen, yapımcı ve DJ. Gerçek adı Arkın Ilıcalı Allen‘dır. Sufi müziğiyle çağdaş enstrümanları birleştirerek doğu ve batının füzyonunu yapan müzisyen, Sufi inancına yürekten bağlılığıyla tanınmaktadır. Kani Karaca, İhsan Özgen, Peter Murphy, Natacha Atlas, Musafir, İlhan Erşahin, Jamaledeen Tacuma, Hugh Marsh, Omar Sosa, Mich Gerber, Fazıl Say, Susheela Raman, Trans Global Underground ve Dhafer Youssef gibi klasik, dünya ve alternatif müziğin çok önemli isimleriyle birlikte çalışan ve aynı sahneyi paylaşan sanatçı, yapımcı olarak da bir çok projede yer almıştır. Türkiye‘yi dünyanın en prestijli müzik festivallerinde başarıyla temsil eden Allen doğu kültürünü yaşattığı ve yeni jenerasyona sevdirdiği için takdir edilmektedir. Dünya müziğine getirdiği yeni solukla büyük başarılar kazanmış, bir çok önemli albüme imza atmıştır.
1966 yılında Bursa‘da dünyaya geldi. Üniversite yıllarında başlayan ney merakıyla Kubbealtı Cemiyeti‘nde ders veren neyzen Ömer Erdoğdular‘ın öğrencisi oldu. O yıllarda tasavvufla da ilgilenmeye başlayan müzisyen, tasavvuf müziği ve kültürünün önemli aydınlarından biri olan ve yaşayan en büyük bendir ustası olarak kabul edilen Nezih Uzel‘den de bendir ve Türk ritmleri eğitimi aldı. Allen’ın doğu kültürüne olan büyük ilgisi onu ebru sanatıyla tanıştırdı. Bu konuda dersler aldığı büyük ney üstadi Niyazi Sayın‘dan da fazlasıyla etkilenen Allen, 1988 yılında Kanada‘ya yerleşti. Concordia Üniversitesi‘nin Studio Arts bölümünde güzel sanatlar üzerine lisans ve yüksek lisans eğitimi gördükten sonra aynı üniversitede öğretim üyesi olarak çalışmaya başladı.
1990 yılından itibaren profesyonel olarak müzik çalışmalarına start veren sanatçı, birçok farklı Sufi grupla Avrupa, Kanada, Amerika ve Türkiye’de projeler gerçekleştirdi. 1997 yılında grubu “Mercan Dede Ensemble“yi kurdu. Müzisyenin ilk albümü olan “Sufi Dreams“, bağımsız bir plak şirketi olan Golden Horns tarafından çok az sayıda basılıp dağıtıldı. Ancak Kuzey Amerika ve Avrupa’da birçok müzik eleştirmeninden büyük övgü aldı. Aynı dönemde Alman televizyonu Saarlandischer Rundfunk, Sufi kültürü üzerine hazırlanan ve müziklerini Mercan Dede’nin yaptığı belgeselde sanatçıya geniş yer verdi. İkinci stüdyo albümü “Journey’s of a Dervish” ise 1999 yılında müzikseverlerle buluştu.
2001 yılında çok özel bir projeyle hayranlarının karşısına çıkan Allen, Modern Dans Topluluğu tarafından sahnelenen, reji ve koreografisini Beyhan Murphy‘nin yaptığı “Seyahatname 2001” adlı gösteri için bestelediği müziklerden oluşan aynı adlı albümü yayınladı. Aynı yıl dünyanın en prestijli caz festivallerinden biri olan Uluslararası Montreal Jazz Festivali‘nde “Doğu ile Batı Buluşuyor” konseptiyle düzenlenen konserlere katılan Mercan Dede, Burhan Öçal ve Jamaaladeen Tacuma ile birlikte trio olarak sahneye çıktı. Ardından Secret Tribe isimli projesi kapsamında Banlieues Bleues Festival, Rasa Cultur Center, Bimhuis gibi Avrupa’nın en iyi festivallerinin de içinde olduğu turne programını gerçekleştirdi. Dünya müziğine getirdiği yeni solukla büyük ilgi gören sanatçı, 2002 yılında Secret Tribe ile birlikte yeni albümü “Nar”ı yayınladı. Secret Tribe sesini dünyanın her yerine duyurdu ve sayısız övgü aldı.
Womex ve Transmusicale de Rennes gibi dünya müziğinin en önemli 2 festivalinde sahne aldıktan sonra 2003 yazında 30 konserlik Avrupa turuna çıkan müzisyen, Montreux Jazz Festivali, JazzaVienne, Etnosur , World Roots Festival ve Popdeurope‘da da sahne aldı. Bu turnedeki başarısıyla BBC Radio 3 Awards‘da “Orta-Doğu ve Kuzey Afrika“ile “Club Global” olmak üzere iki dalda ödüle aday gösterildi ve o yıl 2 dalda ödüle aday olan tek sanatçı oldu.
Yapımcı olarak da bir çok projede çalışan Allen, Peter Murphy‘nin son albümünde yer aldı. Ayrıca Nusrat Fateh Ali Khan‘ın prodüktörlerinden biri de olan Real World Şirketi’nin yapımcısı Michael Brooks, Groove A La Turca’nin yaratıcısı ve elektrik bas gitarın ustası Jamaledden Tacuma ve arka arkaya 6 yıl Kanada’nın en iyi emprovizasyon sanatçısı ödülünü alan Hugh March ile ortak çalışmalar gerçekleştirdi.
Ocak 2004’te genç yeteneklerden oluşan bir grup kuran sanatçı, Kültür Bakanlığı‘nın Türkiye’yi kültürel alanda dünyada temsil edecek olan “Güldestan Projesi”nin müzik direktörlüğüne getirildi. New York’ta düzenlenen ve 5 kıtadan 16 farklı müzisyen ve grubun katıldığı “GlobalFEST” adlı festivale de konuk olan Allen, aynı yılın temmuz ayında Su isimli albümünü dinleyicileriyle buluşturdu. Bu albümde Hugh Marsh, Susheela Raman, Özcan Deniz, Sabahat Akkiraz, Dhafer Youssef, Ceza, Göksel Baktagir gibi ünlü müzisyenlerle birlikte çalışan sanatçı, 2006’da Nefes ve 2007 yılında 800 albümlerini yayınladı.
Allen, Nefes albümüyle, World Music Chart Europe’un (Avrupa Dünya Müziği Listesi) 2006 yılı en iyi 150 albüm sıralamasında ikinci sırmiştir.