Miles Davis Biyografisi
Caz tarihinin en önemli isimlerinden birisi olan Amerika‘lı caz trompetçisi ve besteci.
Müzik eleşrminci yüzyılın önde gelen müzik dehalarından birisi olarak kabul edilen Miles Davis, 26 Mayıs 1926 tarihinde, Amerika‘nın Illinois eyaletine bağlı bir kasaba olan Alton’da doğdu. Babası Dr. Miles Henry Davis varlıklı bir doktor ve o dönemde yaşamış olan en nüfuzlu Afrikalı-Amerikalı kişilerden birisiydi. Ev hanımı olan annesi Coleata Mae Davis, iyi bir blues piyanisti olarak biliniyordu ve oğlunun piyano dersleri almasında önayak oldu.
Miles Davis ilk trompetine, 13. yaşgününde babasının hediye etmesiyle kavuştu. Elwood Buchanan‘dan alan Davis, bu dönemde vibratosuz bir çalış stili öğrendi. 16 yaşına geldiğinde okuldan kalan boş zamanlarında yerel gruplarda çalıyor ve para kazanıyordu, 17 yaşında ise Eddie Randle‘ın yönetimindeki Blue Devils (Mavi Şeytanlar) adlı grup ilena başlamıştı.
1994 yılında, liseden mezun olduktan sonra New York‘a taşındı ve burada Julliard Müzik Okulu‘nda üniversite öğrenimi görmeye başladı. İdol olarak gördüğü Charlie Parker ile tanışmak için Harlem‘in müzik klüplerinde dolaşmaya başladı; bir yandan da gittiği klüplerde “jam season”lara katılıyor ve adını duyurmaya çalışıyordu.
Charlie Parker (Bird1946-1948 yılları arasında iki yıl aynı grupta sahne aldı. Parker Quintet ile beraber büyük bir Amerika turnesine çıktılar; fakat Parker’ın psikolojik sorunları nedeniyle turne yarım kaldı ve Parker, Camarillo Akıl Hastanesi’ne yatırıldı.
1948 yılında, John Lewis, Max Roach, J.J.Johnson gibi büyük caz ustaları ile beraber Birth of Cool plağına imza attı. Capitol Records etiketi ile yayınlanan plak, o kadar büyük bir ilgi gördü ki daha sonra yapılan ve tarz olarak kendisine benzetilen plaklara “cool jazz” etiketi yapıştırılmaya başlandı.
1950‘lilerin başlarında John Coltrane, Red Garland, Paul Chambers, Philly Joe Jones gibi isimlerle çalıştı. Cookin’, Streamin’, Workin’, Relaxin’ gibi albümlere imza attıktan sonra Gil Evans ile beraber ikinci büyük satış başarısını gerektiren Sketches of Spain albümünü yaptı. 1969 yılında tamamladığı Kind of Blue albümü, ilerleyen yıllarda, eleştirmenler tarafından caz tarihinin en başarılı albümlerinden birisi sayıldı ve 2002 yılına kadar toplamda üç milyon baskıdan fazla satarak bu alanda kırılması zor bir rekora imza attı.
Wayne Shorter, Herbie Hancock, Ron Carter ve Tony Williams‘lı kadrosu ile 1965 yılında kurduğu grupla beraber Miles Smiles, Sorcerer, Nefertiti ve Miles in the Sky gibi önemli albümlere imza attı. Eleştirmenler tarafından “en iyi ikinci kadro” olarak nitelendirilen bu ekip uzun yıllar boyunce birlikteliğini korudu.
1970‘li yıllarla beraber yükselen rock müzik akımı, Davis’i de etkiledi. “Ya ilerlersin, ya da yok olursun” diyen müzisyen, elektro gitar, bas gitar ve amfi ile güçlendirilmiş trompet gibi yeni ensturmanları eserlerine dahil etmeye başladı. Bu dönemde yaptığı Bitches Brew albümü, tarihin en çok satan caz albümlerinden birisi oldu. Jimi Hendrix ile bu dönemde tanıştılar; kurdukları dostluk ünlü gitaristin ölümüne kadar devam etti.
70’li yılların ortalarından itibaren müziğine “funk” ritimleri de ekledi ve Dark Magus, Pangea ve Agharta adında üç konser albümü yayınladı. 1975 yılında yapılan Newport Jazz Festivali sonrasında, altı yıl sürecek bir emekliliğe ayrılarak müzik dünyasından uzaklaştı. Emekliliği sırasında iyice artan seks ve uyuşturucu bağımlılığı yüzünden gözlerden uzak kalmayı tercih eden Davis, müzik hayatına geri döndüğü zaman fusion tarzının etkinliğini yitirdiğini farketti ve kendisini yenilemek için çalışmalara başladı.
Otobiyografisinde bahsettiği üzere dönemin ünlü rock müzisyenlerinden Prince‘den bu dönemde çok etkilendi. The Man with the Horn albümü üzerinde çalışırken wah-wah pedalı kullanmaya başladı; bu albümle beraber çalışmak için rock müzikten etkilenmiş olan, genç bir müzisyen kadrosu kurmuştu.
1981 yılında The Man with the Horn‘u yayınladı ve aynı yıl Cicely Tyson ile evlendi. Bu evlilik çiftin boşandığı 1988 yılına kadar kesintisiz devam etti. 1984 yılında Decoy, 1985 yılında You’re Under Arrest albümlerini çıkartan Davis, You’re Under Arrest albümünün yayınlanmasının ardından Columbia Records ile olan sözleşmesini fes etti.
Warner Brothers markası altında yayınladığı ilk albüm, 1986 tarihini taşıyan ve ünlü müzisyenin son 11 yılda yaptığı bütün albümlerden fazla ses getiren Tutu oldu. Bu albümde synthesizer, sample ve davul makinesi kullanan Miles Davis, cesur girişiminin karşılığını 1987 yılında Grammy Ödülü alarak görmüş oldu.
Tutu‘nun ardından, Amandla adlı stüdyo albümü ve film müzikleri yapan ünlü trompetçinin son albümleri Doo-Bop ve Quincy Jones ile beraber çalıştıkları Miles&Quincy Live at Montreux oldu.
28 Eylül 1991 tarihinde, Amerika‘nın Santa Monica şehrinde vücuduna inme inen Miles Davis, solunum sisteminin çökmesi ve zaatüre nedeyle hayata gözlerini yumdu.
Miles Davis’in kendi adını taşıyan ve ülkemizde de yayınlanmış olan bir otobiyografi kitabı da bulunmaktadır.
Ödülleri; Reader’s Poll En İyi Trompetçi Ödülü (1955, 1957, 1961), Grammy (1960, 1970, 1982, 1986, 1989, 1990, 1992, 1993), Sonning Ödülleri Ömürboyu Başarı Ödülü (1984), Legion of Honor Şövalye Madalyası (Fransa, 1991), Holywoold Walk of Fame (1998), Rock and Roll Hall of Fame (2006)
Stüdyo Albümleri; Birth of the Cool (1949), Conception (1951), Blue Period (1951), Dig (1951), Miles Davis with Horns (1951), Miles Davis Volume 1, Miles Davis Volume 2 (1953), Blue Haze (1953), Collectors’ Items (1953 and 1956), Walkin’ (1954), Bags’ Groove (1954), Miles Davis and the Modern Jazz Giants (1954), Musings of Miles (1955), Blue Moods (1955), Quintet / Sextet (1955), Miles: The New Miles Davis Quintet (1955), Cookin’ with the Miles Davis Quintet (1956), Relaxin’ with the Miles Davis Quintet (1956), Workin’ with the Miles Davis Quintet (1956), Steamin’ with the Miles Davis Quintet (1956), ‘Round About Midnight (1955-1956), Miles Ahead (1957), Ascenseur pour l’Échafaud (1957), Somethin’ Else ( 1958), Milestones (1958), Jazz Track (1958), Porgy and Bess (1958), 1958 Miles (1958),Kind of Blue (1959), Sketches of Spain (1960), Someday My Prince Will Come (1961), Quiet Nights (1962-1963), Seven Steps to Heaven (1963), E.S.P (1965), Miles Smiles (1966), Sorcerer (1967), Nefertiti (1967), Miles in the Sky (1968), Filles de Kilimanjaro (1969) In a Silent Way (1969), Bitches Brew (1970 ), Jack Johnson (1970), Live-Evil (1971), On the Corner (1972), Big Fun (1974), Get Up with It (1974), Water Babies (1976), Circle in the Round (1979 ), Directions (1980), The Man With The Horn (1981), Star People (1983), Decoy (1984), You’re Under Arrest (1985), Tutu (1986), Music from Siesta (1987), Amandla (1989), Aura (1989), Dingo (1991), Doo-Bop (1992).
Konser Albümleri; Birdland 1951 (1951), Miles & Coltrane (1955), Miles Davis Quintet at Peacock Alley (1956), Amsterdam Concert (1957), Miles Davis at Newport 1958 (1958), Live in Den Haag (1960), Miles Davis & John Coltrane. Live in Stockholm also issued as Live at the Konserthuset, Stockholm (1960), Olympia, 20th March 1960 (1960), Manchester Concert (1960), Olympia, 11th October 1960 (1960), Miles Davis At Carnegie Hall (1961), Miles & Monk at Newport (1963 release of 1958 concert, with unrelated 1963 Monk performance), In Europe (1963), Live at the 1963 Monterey Jazz Festival (1963), My Funny Valentine (1964), Four & More (1964), Miles In Tokyo (1964), Miles In Berlin (1964), The Complete Live at the Plugged Nickel 1965 (1965), 1969 Miles Festival de Juan les Pins (1969), Live at the Fillmore East, March 7, 1970: It’s About That Time (1970), Black Beauty: Live at the Fillmore West (1970), Miles Davis at Fillmore: Live at the Fillmore East (1970), Message to Love: The Isle of Wight Festival 1970 (1970), The Cellar Door Sessions (1970), In Concert: Live at Philharmonic Hall (1972), Jazz at the Plaza (1973), Dark Magus (1974), Agharta (1975), Pangaea (1975), Miles! Miles! Miles! (1981), We Want Miles (1982), Munich Concert (1988), The Complete Miles Davis at Montreux (1973-1991), Miles & Quincy Live At Montreux (1991), Live Around The World (1988-1991).