Ülke
İsviçre
İsviçreli girişimci ve şirket danışmanı Hayek, ülkesinin saat endüstrisini 70’li/80’li yılların krizinden çıkararak uluslararası doruk noktasına geri götürdü. Swatch markasıyla dünyanın en başarılı saatini geliştirmiş oldu.
Amerikalı bir diş doktoruyla, Lübnanlı bir annenin oğlu olarak Beyrut’ta (Lübnan) dünyaya gelen Hayek, annesinin ikinci vatanı olan İsviçre’de büyüdü. Liseyi bitirdikten sonra İsviçre’nin çeşitli üniversitelerinde matematik, fizik ve kimya okuduysa da yüksek eğitimini tamamlayamadı.
Henüz eğitimini sürdürürken 21 yaşındaki Hayek, bir sigorta şirketinin matematik bölümünde çalışmaya başladı. 1951’den sonra çeşitli sanayi işletmelerinde deneyim topladı ve bu arada kayınpederinin dökümhanesinde ve makine inşaat firmasında da çalıştı. Ne var ki, kısa bir süre sonra bağımsız olmak istedi.1957’de bir ortakla birlikte kurduğu danışmanlık şirketinden 1963’te ayrıldı. Bundan iki yıl sonra Zürih yakınlarında Meisterschwanden merkezli Hayek Engineering AG şirketini ticaret siciline kaydettirdi. Şirketi, yeniden örgütlenme ve rasyonelleştirme plânları hazırlamak konusunda uzmanlaştı.
Hayek, 70’li yılların başında ülke sınırlarının dışına taşmış çok iyi bir itibara sahipti. Firmasında değişik branşlardan son derece kalifiye ve deneyimli uzmanlar çalıştırıyordu. Danışmanlığını yaptığı şirketler buna uygun olarak çok geniş bir yelpaze içinde yer alıyordu. Aralarında devlet işletmeleri ve daireleri olduğu kadar demir, çelik, taşıt araçları ve saat endüstrisinden şirket ve holdingler de bulunmaktaydı.
İsviçre saat endüstrisi 70’li yılların ortasında ağır bir krize girdi. 1970-1980 arasında bu alandaki işletmelerin yarısı kapandı. Bankalar Hayek’i 1980’de başdanışmanlığa getirdiler. Başlıca görevi İsviçre’nin en büyük saat şirketi olan ASUAG’ı ve SSH adlı saat üreticisini yeniden yapılandırmaktı. Hayek, bu sektörün tümüyle eskiden beri süregelen müşteri alışkanlıklarına fazla uzun bir süre güvendiğini ve başta Japonya olmak üzere, dünya piyasasındaki rakiplerini küçümsediğini farketti. En yüksek kalite taleplerini karşılayan, uygun fiyatlı modern bir saatin piyasada lanse edilmesini önerdi. Dört yıllık geliştirme çalışmalarının sonucu olarak su geçirmez, darbelere karşı dayanıklı, dakik çalışan ve seri halinde üretilmeye uygun plastik Swatch saati ortaya çıktı. Adı, eğreti bir reklâm sloganından türetilmişti, “You have a second home, why not a second watch” (İkinci bir evin var, niçin ikinci bir saatin olmasın). Renkli saatler bundan bir yıl sonra başarıya eriştiler.
Hayek aynı yıl içinde ASUAG ve SSH ortaklığının, SMH (Schweizerische Gesellschaft für Mieroelektronic und Uhrenindustrie AG – İsviçre Mikroelektronik ve Saat Endüstrisi AŞ) olarak birleştirilmesini sağladı. 1985’te İsviçreli sanayicilerden oluşan bir yatırımcılar grubuyla birlikte yeni şirketin hisse çoğunluğunu satın aldı. Bir yıl sonra da SMH’ın yönetim kurulu başkanlığına getirildi.
Hayek, şirketi yeniden yapılandırma önlemlerinde, işçi ücretleri nispeten yüksek olan ülkelerde de, en iyi kaliteyi düşük fiyata üretmenin mümkün olması gerektiği ilkesine dayandı. İşçi ücretlerinin düşük olduğu ülkelerde üretim yaptırmaya ve Asya’dan saat parçaları ve bileşenlerini almaya yanaşmadı. Bunun yerine hepsi SMH şirketine bağlı bulunan Longines, Omega ve Tissot gibi değeri kanıtlanmış olan saat markalarının stabilize olmasına ve daha da geliştirilmelerine taraftardı. Ayrıca saat üretiminde en modern entegre işletme düzenlerinin ve Chips’lerin geliştirilmesini desteklemekle SMH Grubunun gerekli teknik Know-how’a (bilgi) sahip olmasını sağladı.
İsviçre saat endüstrisi Hayek’in yeniden örgütlenme çabaları sayesinde, 90’lı yılların başında tepedeki eski yerini yeniden alabildi (dünya piyasasına katkısı yaklaşık olarak % 53; SMH Grubu cirosu takr. 3 milyar DM). Özel hayatını kamudan saklayan Hayek’in en önemli başarısını, 1992 yılında 100 milyonuncu örneği üretilen Swatch oluşturmaktadır. Saat şirketi bu tarihte telekomünikasyon piyasasında da kendisine bir yer edinmişti (başkaları yanı sıra Telephon Twinphone ve Pager denilen mobil telsiz aletiyle).
Hayek, 1997’de Mercedes-Benz ile işbirliğine girerek uygun fiyatlı küçük bir otomobil (Swatch Mobil) üretmeyi plânlamaktadır. Önceleri Volkswagen ile amaçladığı ortaklık 1993 başında başarısızlıkla sonuçlandı. Üretilecek taşıt aracının satışının MC Micro Compact Car AG (SMH ortaklığı: % 49, Mercedes-Benz ortaklığı: % 51) tarafından yapılması öngörülmektedir.