Oktay Sinanoğlu Biyografisi
28 yaşında profesör ünvanını almaya hak kazanmış olan, kuramsal kimya ve de moneküler biyoloji alanlarında yaptığı çalışmaların yanı sıra, Tük ulusal kimliği ve Türkçe üzerine verdiği yapıtlarla da tanınan bilim insanı.
Oktay Sinanoğlu, 1935 yılında, Bari, İtalya’da dünyaya geldi. Annesi Rüveyde Sinanoğlu, gazeteci ve yazardı. Babası Nüzhet Haşim Sinanoğlu’nun askeri görevi nedeniyle bu ülkede yaşayan Sinanoğlu, ailesi ile beraber 1939 yılında, İkinci Dünya Savaşı’nın başlaması nedeniyle İtalya’dan ayrılarak Türkiye’ye döndü. Ankara Yenişehir Lisesi’nde burslu öğrenci olarak okudu ve de bu okulu birincilikle bitirdi. Esin Afşar kız kardeşidir.
Üniversite eğitimi için A.B.D.’nin Kaliforniya eyaletinde bulunan Kaliforniya Üniversitesi Berkeley Kimya Mühendisliği bölümünü tercih eden Sinanoğlu, burslu e birinci olarak tamamladı. 1956 yılında, üniversite eğitimini tamamlamasının ardından girdiği Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (M.I.T.)’nü 1957 yılında, sadece sekiz aylık bir zaman zarfında bitirerek yüksek kimya mühendisi oldu.
1959 yılında Berkeley’de kimya doktorasını tamamladı, 1960 yılında ise Yale Üniversitesi’nde öğretim üyesi oldu. 1960-1961 yıllarında atom ve moleküllerin çok-elektronlu kuramı ile doçent oldu. 1963‘te 50 yıldır çözülemeyen bir matematik kuramını bilim dünyasına kazandırarak 28 yaşında profesör unvanını aldı. Yale Üniversitesi’nden hayat boyu öğretim üyesi ünvanı aldı.
Sinanoğlu, 1973 yılında, Alexander von Humboldt adına verilen Bilim Ödülü’nü kazanan ilk insan oldu. Bunu 1975 yılında, Japonya’nın ülke dışındaki bilim adamlarına verdiği en büyük ödül olan Japan’s International Outstanding Scientist ödülü, gene aynı yıl Türkiye Cumhuriyeti Profesörü, 1980 yılında ise Academy of Arts & Sciences (Sanat ve Bilim Akademisi) üyeliği izledi. Türkiye Cumhuriyeti Profesörü ünvanı Sinanoğlu’na özel çıkartılan bir kanunla verilmiş olup, bu ünvanı alan ilk ve tek kişi Oktay Sinanoğlu oldu.
1976’da Japonya‘ya Türkiye Cumhuriyeti Özel Elçisi olarak gönderildi. Kendisi Türk-Japon kültür, bilim ve eğitim ilişkilerinin temellerini atmıştır. Amerikan Bilim ve Sanat Akademisinin ilk ve tek Türk üyesidir. Meksika hükümeti tarafından yüksek Bilim Ödülü “Elena Moshinsky” ile ödüllendirildi.
Sinanoğlu, moneküler biyoloji alanının ilk kurucularından ve profesörlerinden birisi olarak tarihe geçti. DNA sarmalı ile ilgili kuramları konusunda dünyanın pek çok akademik kurumunda konferans ve eğitimler verdi. 1993 yılında, Yale Üniversitesi’nden emekliliğini isteyerek Türkiye’ye geri döndü. Yıldız Teknik Üniversitesi’nde, Kimya Bölümü’nde bir süre çalışmalarını sürdürdükten sonra, 2002 yılında kendi isteği ile emekliye ayrıldı.
Türkiye’de bulunduğu yıllarda Türkçe ve Türk Ulusal Kimliği üzerine çalışmalar yaptı. Bu dönemde Türkçe Giderse Türkiye Gider, Bye Bye Türkçe / Bir Nev-York Rüyası gibi Türkçe üzerine düşüncelerini sergilediği önemli çalışmalara imza attı. Türkiye’de bulunduğu dönemde çalışmalarını daha çok Türk ulusal kimliği ve Türk diliyle ilgili milliyetçi görüşlerini yaymaya adadı. Eğitim dilinin resmi dil olması gerektiğini ve yabancı dilin takviyeli olarak öğretilmesinin gerektiğini savunmaktadır. Matematiksel yapısından dolayı Türkçe’nin en iyi bilim dili olduğunu söylemektedir.
Yaşamı boyunca Kuantum Mekaniği’ne birçok katkıda bulunmuş bir bilim adamıdır. Paul Dirac‘in de üzerinde uğraştığı ancak çözümleyemediği bir problemi, “Kuantum mekaniği”nde, Hilbert uzayının topolojisi ve içerdiği yüksek simetrileri çözdü. Böylece Kimya bilimini bu topolojik inceleme ile sağlam bir temele oturttu.
Oktay Sinanoğlu, Dilek Sinanoğlu ile evlidir.
Oktay Sinanoğlu, ABD, Miami‘de tedavi gördüğü hastanede 19 Nisan 2015 tarihinde 80 yaşında vefat etmiştir. Cenazesi Türkiye’ye getirilecektir.
Oktay Sinanoğlu’nun tüm akademik çalışmaları içinde en önemli 5 kuramı şöyledir:
Many Electron Theory of Atoms and Molecules (1961) – Atom ve moleküllerin çok elektronlu kuramı
Solvophobic Theory (1964) – Çözgeniter kuramı
Network Theory (1974) – Kimyasal tepkime mekanizmaları kuramı
Microthermodynamics (1981) – Mikrotermodinamik
Valency Interaction Formula Theory (1983) – Değerlik kabuğu etkileşim kuramı.
Kitapları; 2050’ye 5 Kala Dünyanın 105 Yıllık Tarihi, İlerisi için, Türkçe Giderse Türkiye Gider, Bye Bye Türkçe / Bir Nev-York Rüyası, Büyük Uyanış, Hedef Türkiye, Ne Yapmalı / Yeniden Diriliş ve Kurtuluş İçin, Yeni Bilim Ufukları I, Yeni Bilim Ufuklari 2 Yeni bir matematik kuramı ve onunla bazı fizik kimya ilkelerinin bulunması, Yeni Bilim Ufukları 3 Hayatın Örgüsü Elli Yıllık Biyolojinin Temellerini Sarsan Sorular, Açıklamalı Fizik, Kimya, Matematik Ana Terimleri Sözlüğü
Akademik Kitapları; Modern Quantum Chemistry : Istanbul Lectures, Sigma Molecular Orbital Theory, Three Approaches to Electron Correlation in Atoms and Molecules, New Directions in Atomic Physics