Roman Abramoviç Biyografisi
2012 yılının Forbes listesine göre 13,4 milyar dolar olarak tahmin edilen servetiyle, şu anda Rusya’nın en zengin beşinci kişisi ve dünyanın en zengin 50. kişisidir.
Roman Arkadieviç Abramoviç, (İngilizce: Roman Arkadievich Abramovich, Rusça: Роман Аркадьевич Абрамович) 1966 doğumlu dünyaca ünlü Yahudi asıllı Rus petrol milyarderi. Abramoviç’in en ünlü dış yatırımı İngiltere Premier Ligi klüplerinden olan Chelsea F.C.
Abramoviç, 24 Ekim 1966’da Rusya‘nın Saratov kentinde Yahudi bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Annesi Irina Vasilevna Abramovich, babası Arkadiy Abramovich’dir. Henüz 18 aylık iken annesini, 4 yaşında ise inşaat kazasında, babasını kaybetti. Önceleri, baba tarafından olan amcası ile birlikte Komi’de yaşamaya başlayan Abramoviç, soraları diğer amcasının yanına Moskova‘ya yerleşti. Akrabaları ile uzun süre birlikte kalamadan, yetimhaneye verilen Abramoviç’in çocukluğu, bir çok farklı yetimhanede geçti.Büyüyünce Komi’deki Ukhta şehrinde sanayi enstitüsünde çalışmaya başladı, ardından Kızıl Ordu’da askerliğini yaptı.
Sovyet ordusuna başvurmadan önce Ukhta şehrinin Endüstri Enstitüsüne girdi. Askeri eğitiminin ardından, iş hayatına girmek için sonradan yarım bırakacağı, Moskova Taşımacılık Enstitüsü’nde k. Daha sonraları ise Moskova Hukuk Akademisi’nden mezun oldu.
Ticarete çok genç yaşta ilgi duymaya başladı. İşe oyuncak üretimi ve satışıyla girdi. Özellikle ucuz plastik ördekleri çocuklarını sevindirmek isteyen yoksulluğun pençesindeki Rus ailelerin büyük ilgisini çekti. Ama onun aklı fikri petrol ürünleri ticaretindeydi.
1980’lerde Mihail Gorbaçov‘un özel küçük işletmelerin açılmasına izin veren düzenlemesinden sonra ticari faaliyetlere başladı. 1992 ile 1995 arasında beş ayrı şirket kurmuştu. Hepsi de battı. Ancak kısa sürede yeni şirketler kuran Roman Abramoviç 3 yıl içinde dolar milyarderi oldu.1995’te Boris Berezovski ile birlikte Sibneft adlı büyük bir petrol şirketinin kontrol hisselerini ele geçirdi. Bu satış işlemi sırasında yolsuzluk yapıldığı ve şirket hisselerinin aslında olması gereken piyasa değerinin altında satıldığı söylenir.
1990’lar boyunca Abramoviç iş ortağı Eugene Shvidler ile sahip oldukları Millhouse Capital adlı yatırım şirketi aracılığıyla pek çok önemli şirketin hisselerini ve yönetimini ele geçirdi. Sieft adlı petrol şirketinin Gazprom‘a satışından 13 milyar dolar kazandılar ve bunu yeni yatırımlar için kullandılar. Örneğin Rusya’nın en büyük çelik şirketi Evraz Grup’un yüzde 41 hissesini aldılar.
2004 yılında İşviçreli detektifler delil yetersizliği nedeniyle bir davanın peşini bıraktıklarında 4.8 milyar dolarlık bir sahtekarlığın izini sürmekteydiler. IMF’nin Rusya’ya verdiği borcun büyükçe bir kısmının Abramoviç’in kasasına girdiğinden şüphelenilmekteydi. BD ve Rusya bu konuda bazı delilleri gizlediler. Dolayısıyla IMF fonlarıyla Abramoviç arasındaki bağlantı herhangi bir şekilde kanıtlanamadı.
1999’da Abramoviç Rusya parlementosu Duma’ya seçildi. Seçim bölgesi Çukotka Otonom bölgesi, Rusya’nın uzak doğusundaki fakir bir bölgeydi. Abramoviç burada ‘Umut Direği’ adlı bir sosyal yardım projesiük oranlarda yardım sağladı. 2000 yılında bu bölgenin valisi seçildi ve bu bölgede bir kolej, bir hastane, bir kreş ve oteller yaptırdı. Havaalanını yeniledi, pek çok kasaba ve şehirdeki okulları onarımdan geçirdi.
Sibneft adlı petrol şirketi için burayı bir vergi cennetine çevirerek bölge ekonomisini kalkındırmak için burada petrol aramaları başlattı. Normalde görev süresi 2005 yılında doluyordu ve bir dahaki dönem valiliğe aday olmayacağını açıklamıştı. Ancak Başkan Vladimir Putin kanunları değiştirdi ve özerk bölge valilerinin seçimle değil atamayla geleceklerini ilan etti. 21 Ekim 2005 tarihinde de Abramoviç’i bölge valisi olarak atadı. Bu göreve 2008 yılına kadar devam etmiştir.
Roman Abramoviç, Haziran 2003’te Chelsea kulübünün kontrol hisselerinin sahibi oldu. Bu anlaşmayla İngiltere’de birden popüler oldu. Satın aldığı sırada büyük mali sıkıntılar yaşayan Chelsea’yi dünya çapında ticari bir markaya dönüştürmek yolunda büyük adımlar atılmasına önayak olan Abramoviç, aradan geçen sürede Chelsea’nin büyük başarılara imza atmasını sağladı.
Ailesi ve sosyal yaşantısı
Abramoviç, ilk evliliğini, 1987‘de kendisinden üç yaş büyük, birde küçük çocuğu olan Olga ile yaptı. Uzun süre evli kalamayan çift, 1989‘da boşandı. 1991‘de uçuş sırasında tanıştığı, Aeroflot‘ta (Rus havayolu şirketi) hostes olan ikinci karısı Irina ile evlendi. 2007 yılında boşandı. 5 çocukları var: Anna (d.1992), Arkadiy (d.1993), Sonya (d.1995), Arina (d. 2001) ve İlya (d.2004).
2006‘da 23 yaşındaki Dasha Zhukova ile gizli ilişkisinin patlak vermesi üzerine karısı Irina, 15 Ekim 2006’da İngiltere’nin en pahalı 2 boşanma avukatı ile anlaştı. (Eğer karısı davayı kazanırsa, söylentilere göre 5.5 Milyar Paund olacak olan ikilinin boşanma davası, dünyanın en pahalı boşanma davası olabilir)
Yılda 700 milyon dolar‘a yakın harcama yaptığı öne sürülen Abramoviç, Forbes dergisi tarafından “Dünyanın en çok para harcayan zengini” ilan edildi. Ünlü işadamı, 2006 yılında Antalya‘nın Kundu bölgesinde bulunan beş yıldızlı bir oteli satın alarak Türkiye‘deki ilk yatırımını gerçekleştirmiş oldu. İzmir’in Çeşme’de Çiftlikköy’deki Kum Beach’i 17 milyon dolara satın aldı.
Roman Abramoviç şu anda 4 yata sahip. Sipariş ettiği yeni yatı ise 160 metre boyu ile “Dünyanın en büyük yatı” olma özelliğini taşıyacak. Bakımları için yılda 23 milyon Euro harcıyor. (Bknz. Foto: Pelorus isimli yatı)
Başta Maybach limuzin olmak üzere hepsi zırhlı olan otomobil filosuna sahip olup, Londra’da, Eaton Meydanı’nda 6 katlı bir evi 28 milyon Sterlin’esatın alan Abramoviç’in ülkenin batısındaki Sussex’te 450 dekarlık arazisi ve Moskova, Cote d’Azur, İspanya ve İsrail gibi ülkelerde çok sayıda mülkleri vardır.
2005 yılında, Londra’da açık artırmayla satışa çıkan İtalya’nın Toskana bölgesindeki San Miniato kasabası yakınlarında bulunan 850 gramlık trüf siyah mantarı, 28 bin pound’a satın aldı.
Abramoviç’den alıntılar
-“Bu oyunu seviyorum, bu sporu seviyorum, bu ligi seviyorum. Neden kendi takımım olmasınki?” – Chelsea F.C.’yi 60 Milyon Paund’a aldığı zaman.
-“Chelsea’yi asla bırakmam, kanımda futbol virüsü var.” – Chelsea’yi bırakacağına dair tartışmalar esnasında.
-“Eğer Thierry Henry‘i istemiş olsaydım, alırdım. Teşekkürler.” – Thierry Henry ile anlaşıp anlaşmayacağı hakkındaki sorulara cevap olarak.
2003 yılının Haziran ayında İngiliz futbol takımı Chelsea F.C.’yi satın aldı. Roman Abramoviç’in Futbola olan düşkünlüğü yalnızca Chelsea’ya yaptığı yatırımlarla sınırlı kalmadı, kurduğu Abramoviç Milli Futbolcu Yetiştirme Akademisi ile Dünya ve Rus futboluna katkıda bulundu.
Evlilikleri:
1.evliliği: 1987 Aralık ayında Olga Yurevna Lysova ile evlendi. 1990 yılında boşandı. 2.evliliği: 1991 yılında hostes Irina Vyacheslavovna malandina ile evlendi. 2007 yılında boşandı. 5 çocuğu var: Anna (d.1992), Arkadiy (d.1993), Sonya (d.1995), Arina (d. 2001) ve İlya (d.2004).
Dasha Zhukova adındaki sevgilisinden de oğlu Aaron Alexander ve kızı Leah Lou iki çocuk babasıdır.