Rona Yırcalı

Rona Yırcalı 1944 yılında İstanbul’da doğdu. İlkokula Balıkesir’de başlar, babasının milletvekili olması ile beşinci sınıfı Ankara’da bitirir. 1956’da lise eğitimine Robert Kolej’de devam eder. Sınıf arkadaşları Bankacı İbrahim Betil, banka sahibi Hüsnü Özyeğin, Emin Karamehmet, Osman Berkmen, Servet Hanlıoğlu, Tansu Çiller, Ahmet Leventoğlu’dur. Alt ve üst sınıflardan Burhan Karaçam, Özer Çiller, Engin Cezzar, Gülriz Sururi vardır.

Robert Kolej’in ardından Miami Üniversitesi İşletme Bölümünü bitirdi.1972’den itibaren tam mesai ile aile şirketlerinde çalışmaya başlar. Bir yıl sonra da Atalar Mağazası’nın sahibi Atabey Atabek’in kızı Nur Hanım’la evlenir. 1975 doğumlu Sırrı ve 1981 doğumlu Sinan isimlerinde iki çocuğu vardır.

Üç kuşaktır Balıkesirli olan Yırcalı ailesi, Osmanlı’nın bir sancağı olan ve bugün Soma’ya bağlı Yırca köyünden Balıkesir’e yerleşir. Büyükbabası Şükrü, nâmı diğer Yırcalızade Şükrü Efendi, İttihatçılar arasında önemli görevler üstlenir. Sonra Balıkesir’de Kuvayı Milliye Hareketinin de öncüleri arasında yer alır.

Atatürk Samsun’a yol alırken, o ve 40 arkadaşı, işadamı Aydın Bolak’ın babası Mehmet Vehbi’nin başkanlığında Balıkesir’de 40 Bayrak Adam diye anılan bir eylem grubu kurar. Yunan’a karşı kurulan Redd-i İlhak Cemiyeti en büyük toplantılarından birini yine Balıkesir’de bu kişilerin öncülüğünde yapar.

Anne tarafından dedesi Muharrem Hasbi Koray da (Balıkesir’in ilk un sanayicisi ve İsveç’in Buhler makinalarını Türkiye’ye ilk getiren kişi) daha sonra kurulacak Demokrat Parti’nin kurucularından birisi olacaktır. Ayrıca 1945’te DP’nin kuruluşunda amcası İbrahim Sıtkı Yırcalı da yer almıştır. Babası Sırrı Bey’in 1954 seçimlerinde yine DP’den Meclise girmiştir. Amcası İbrahim Sıtkı Yırcalı ile babası Sırrı Yırcalı 27 Mayıs 1960 İhtilali ile önce Yassıada’ya, oradan da Kayseri cezaevine gönderildi. 1960 İhtilali’nde de şirketleri yedd-i eminlerin teftişinden geçen, paralarına el konan ve annesi Müşerref Hanım’ın bu hesaplardan ayda ancak iki bin lira çekebilmesine izin verilmiştir.

İbrahim Sıtkı Yırcalı, Balıkesir’den Sorbon’a hukuk doktorası yapmak için giden ilk kişilerden birisidir. Dede Yırcalızade Şükrü, 1930’a kadar ticaretle uğraşır, ama 1929 krizinde işleri bozulur. Böyle olunca Sıtkı ve Melahat’tan sonra üçüncü çocuğu olan Rona’nın babası Sırrı Bey’i yurtdışına eğitime gönderemez, yurtiçinde okutur. O da okuldan sonra kayınpederi ile birlikte un işine devam eder. Ardından 1951’de madencilik işine girer. Bor, kömür ve demir işi yaparlar. (1979’da Bülent Ecevit başbakan, Deniz Baykal enerji bakanı iken bu madenler devletleştirilince, Yırcalı ailesi bu alandaki faaliyetlerini azaltır.)

Sırrı Yırcalı, bor madenini bulan kişilerden birisidir. Bugün Mortaş adıyla bir şirket çatısının altında toplanan yem, gıda, tekstil ve son olarak da rüzgar enerjisi üretecek bir çok şirketi bulunan grubun temelleri işte o zaman atılır. Yırcalızadeler, Best Balıkesir Elektro Mekanik Sanayi, Balyem, Yersa Sentetik Dokuma, Yırcalı Un ile İstanbul’daki The Marmara Oteli’nin işletmecisi İstanbul Otelcilik’te de hissedardır.

Sırrı ve Müşerref (Koray)’ın iki çocuğundan büyüğü olan (diğeri 1950 doğumlu Demet Egeli) Rona Yırcalı daha küçüklüğünden başlayarak, aile şirketlerinde iş hayatına atılır. Ankara’da, Genelkurmay Plan ve Prensipler Dairesi’nde askerliğini yaparken bile hafta sonları çalışma hayatından uzak kalamayacaktır. Amcası İbrahim Sıtkı Yırcalı, 27 Mayıs davaları sonuçlanıp af ile serbest kaldıktan sonra bu sefer AP’den senatör olur. İbrahim Sıtkı Yırcalı’yı, 12 Eylül İhtilali bu sefer de Meclis’te yakalar.

Halen; Balıkesir Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanlığı, Dünya Odaları Federasyonu Başkanlığı, Milletlerarası Ticaret OdasıYönetim Kurulu Üyeliği, Milletlerarası Ticaret Odası Türk Milli Komite Başkanlığı, Türk Eğitim Vakfı Yönetim Kurulu Başkanlığı ve TEV Mütevelli Heyeti Üyeliği, Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu İcra Kurulu Başkanlığı ve (DEİK) Yönetim Kurulu Üyeliği, Türkiye İktisadi Kalkınma Vakfı Yönetim Kurulu Üyeliği, Türkiye Erozyonla Mücadele ve Mütevelli Heyeti Üyeliği ve Ağaçlandırma Vakfı (TEMA) Denetçiliği, Türkiye Sanayici İşadamları Derneği Yüksek İstişare Kurulu Başkanlığı, Ege Sanayici İşadamları Derneği Yüksek İstişare Kurulu Üyeliği, Türk-Amerikan İş Konseyi Üyeliği, Türkiye Odalar Birliği Sanayi Konseyi Üyeliği yapmaktadır. Geçmişte Türkiye Odalar Birliği Yönetim Kurulu Başkanlığı, Milletlerarası Ticaret Odası Finans Komite Üyeliği ile Yapı Kredi Bankası Yönetim Kurulu Başkanlığı görevlerinde bulunmuştur.