Ölüm Tarihi
1974
Ülke
ABD
Amerikalı film yapımcısı Goldwyn Hollywood çağının başındaki en büyük stüdyo patronlarından biriydi. Paramount ve Metro-Goldwyn-Mayer adlı büyük film şirketlerinin öncü şirketlerini kurdu. Goldwyn bağımsız bir yapımcı olarak Amerikan filminin dünya çapında egemen olmasını sağladı.
Goldwyn, Schmuel Gelbfisz adıyla Varşova’da dünyaya geldi. Çocuk ondört yaşındayken Yahudi olan ailesi Varşova’dan Hamburg’a doğru yürüyerek yola çıktı. Buradan Birmingham üzerinden Kanada’ya vardılar. 1899’dan sonra Amerikanlaştırılmış Goldfish adı altında New York’un yoksul göçmen mahallelerinde yaşadılar. Bir eldiven fabrikasında iş bulan Goldfish, zamanla seyyar acenta pozisyonuna yükseldi. 1900’da evlendiği Blanche Lasky’ dan 1919’da boşandı.
Adını giriş parasından (bir nickel = 5 cent’lik madeni para) alan sinemanın ilk biçimlerinden biri olan Nickelodeon’u ziyaret ettikten sonra, kurtulamadığı etkisiyle meslek değiştirmeye karar verdi. Aynı gece içinde eldiven yapımcısı kayınbiraderi Jessy Lasky ile birlikte yeni bir film şirketinin temel taşını koydular ve 1913’te Jesse L.Lasky Feature Play Company adlı şirketi kurdular.
Western tarzı ABD’de halkın büyük ilgisini çektiğinden, Goldfish önce bir Western filmi yapmak istedi. New York ve çevresindeki çekim yerlerini beğenmeyen Goldfish, daha uygun bir bölge bulma arayışına girdi. Los Angeles’in mütevazı bahçeli bir banliyösü olan Hollywood’da nihayet aradığını buldu. Burada birkaç hafta içinde çevirdiği The Squaw Man (1913) adlı filmle Hollywood’un ilk uzun metrajlı filmini gerçekleştirmiş oldu.
Goldfish ilk film stüdyosunu kurduktan sonraki birkaç hafta içinde bütün önemli film yapımcıları Hollywood çevresindeki Kaliforniya çölüne yerleştiler ve birkaç yıl içinde burada devasa film stüdyoları kuruldu.
1916’da Goldfish’in ortağının ısrarları üzerine, Lasky Feature Plays şirketi Adolph Zukor’un Famous Players. (Ünlü Oyuncular) şirketiyle birleşti. “Famous Players-Lasky” adlı işletme birkaç yıl içinde “Paramount Famous Lasky” adıyla dünyanın en büyük film şirketi haline geldi. Bağımsızlıktan yana olan Goldfish, aynı yıl içinde şirketten ayrıldı. İki yıl sonra adını Goldwyn olarak değiştirdi ve Edgar Selwyn ile birlikte Goldwyn Company adlı şirketi kurdu.
1922’de kurucuları arasında bulunduğu bu işletmeden de ayrıldı. 1923/24 sıralarında kendi adını da taşıyan Metro-Goldwyn-Mayer şirketi kurulduğunda, Goldwyn’in bu şirketle ilişkisi kalmamıştı. O tarihte bağımsız bir film yapımcısı olarak kendi stüdyosuna ve film dağıtım şirketine sahip bulunmaktaydı. Basının “Goldwyn Kızları” olarak nitelediği güzel oyuncularıyla dikkatleri çekmekte gecikmedi. Vilma Banky ve Anna Stemm gibi sessiz fılmin sevilen yıldızlarını sözleşmelerle kendine bağladı.
Aralarında The Dark Angel (Kara Melek) ve Stella Dallas (her ikisi de 1925) gibi filmlerin de bulunduğu çok sayıdaki sessiz filmle elde ettiği başarılardan sonra, Bulldog Drummond ile sesli fılme geçişi kesinlikle başardı. Filmlerinin reklamını yapmakta Goldwyn’in üstüne kimse yoktu. New York’tan Hollywood”a gazetecileri getirtmek için uçaklar kiraladı ve gazetecileri sinema metropolünde ağırladı.
Goldwyn filmlerinin teknik açıdan mükemmel ve ahlâk yönünden dürüst olmalarına çok büyük önem veriyordu. Kârdan çok bu ilkelerine öncelik tanıyordu. 30’lu yılların ortasından başlayarak iki tür filmin yapımcılığı üzerinde uzmanlaştı. Başkaları yanı sıra, Danny Kaye’i de yıldız yaptığı müzikal filmler ve çoğunlukla William Wyler’in yönettiği melodramlar.
Wyler sekiz tane Oscar’la Ödüllendirilen, Goldwyn’in en başanlı yapımı olan The Best Years of our Lives (Hayatımızın En Güzel Yılları, 1946) adlı filme de imza attı. Alaycı ve zaman zaman kaba davranışlarıyla tanınan Goldwyn, tanınmış rejisörlerle çalışmayı yeğlemekle beraber, oyunculara gelince sürekli yeni yeteneklerin peşindeydi. Böylece başkaları yanı sıra Lucille Ball, Gary Cooper ve Laurence Olivier’yi sinema için keşfetti.
Sinema işinde 46 yıldan fazla çalıştıktan sonra, Goldwyn 1959’da özel yaşamına çekildi. Kendisi ayrıldıktan sonra da Samuel Goldwyn Stüdyosu çalışmalarını sürdürdü. Goldwyn 1974’te 91 yaşında San Francisco’da hayata veda etti.