Sütçü İmam Biyografisi
Kahramanmaraş’da Kurtuluş savaşının ilk kurşunu Sütçü İmam tarafından 31 Ekim 1919 tarihinde Fransız-Ermeni askerlerine atılmıştır.
Sütçü İmam, 1871 yılında Kahramanmaraş‘ta doğmuştur. Asıl adı İmam, süt satarak geçimini sağladığı için “Sütçü” lakabı verilmiştir. Geçimini Kahramanmaraş uzunoluk semtinde süt satarak sağlıyordu.
Mondros Mütarekesi taksim projesine göre; Antep, Maraş ve Çukurova bölgesi Fransız işgal bölgesi olarak taksim edilmişti. 2 Şubat 1919‘da çoğunluğu Hintli askerlerden oluşan İngiliz askerleri Maraş’ı işgal etmişler ve şimdiki Ticaret Lisesinin yanındaki kışlaya yerleşmişlerdir. 29 Ekim 1919 tarihine kadar bu bölgede kalan İngiliz askerleri, Ermenilerin sürekli başvuruları ve bu yöndeki girişimleri sonucu Fransız askerleri ile yer değiştirmişlerdir. 2000 kişilik gönüllü Fransız lejyoneri Ermeniler, Fransız ve Cezayirli askerlerden oluşan birlikler 29 Ekim 1919 tarihinde Maraş’a geldiler.
31 Ekim 1919 cuma günü akşamına kadar, Fransızlarla beraber gruplar halinde şehri dolaşan Ermeniler Türk halkına ağır hakaretler ve küfürlerle mütecaviz davranışlarda bulundular.
31 Ekim 1919 cuma günü Uzunoluk hamamından çıkan 3 kadın ve bohçalarını taşıyan bir erkek çocuğu gören Fransız-Ermeni devriyesinden bir asker; “Burası artık Türk memleketi değildir. Fransız müstemlekesinde peçe ile gezilmez!” diye bağırıp kadınların peçesini açmak istedi. Kadınlar bu arada bağırarak yardım istediler. Olay yerine ilk müdahale eden Çakmakçı Sait; “Gâvur oğulları! Dokunmayın bacılarıma!” diyerek Fransız Ermeni Lejyonerlerinin üzerine yürüdü. Üzerinde silah olmayan Çakmakçı Sait, açılan ateş sonucu ağır yaralandı ve daha sonra öldü.
Bu sırada adı İmam olan ve geçimini temin etmek için süt sattığı için Sütçü İmam olarak tanınan İmam, yanında bulunan silahı ile ateş açmış ve bir Fransız-Ermeni Lejyoner askerini öldürmüş, bir diğerini de yaralamıştır. Ermeni ve Fransız askerleri Sütçü İmam’ı aramaya başlayınca Nalbant Bekir’den aldığı bir atla Bertiz’in Ağabeyli köyünde bulunan Beyazıt oğlu Muharrem Bey’in yanına gitti. Ermenilerin ve Fransızların bütün çabalarına rağmen Sütçü İmam bulunamaz.
Bu olay yüzünden Maraş şehrinin adı daha sonra Kahramanmaraş adını almıştır.
Sütçü İmam, Bertiz bölgesinde Yüzbaşı Muharrem Beyazıt komutasındaki birliğin hazırlıklarına katılır. Olaydan sonra Sütçü İmam ev ev aranır. Ancak hiç kimse nerede olduğu bilgisini vermez. Hatta dayısının oğlu olan Kireççioğlu Kadir’e yerini öğrenmek için işkence yapılır, burnu ve kulakları kesilerek öldürülür. Bir tabutun içine koyularak, vatandaşa gözdağı olsun diye hükümet meydanında vatandaşlara teşhir edilir.
31 ekim 1919 tarihinde düşmana ilk kurşunu atıp Kahramanmaraş‘taki Kurtuluş hareketini başlatan Sütçü İmam, düşmanın Maraş’tan kovulmasından sonra, harpteki fedakarlıklarına mükafat olarak Belediyeye odacı görevi ile işe alınmıştır. Ayrıca bu vazifesi dışında kaledeki topun idaresi kendisine verilmişti.
19 Kasım 1922 tarihinde son Osmanlı İslam Halifesi yapılan II. Abdülmecid’in onuruna 101 pare top atışı yapılırken top aracı çok ısındığı için 21. ya da 22. top atışı sırasında ateş alır ve toptan bir parça koparak alnına saplanır. Hemen hastaneye kaldırılan Sütçü İmam Alman Eytamhanesinde tedavi altına alındıysa da iki gün sonra 25 Kasım 1922 tarihinde 51 yaşında vefat etti. Çınarlı Cami mezarlığına defnedildi.
Sütçü İmam evli idi ve üç kız bir erkek çocuğu vardı.
İlk kurşunun Sütçü İmam tarafından atıldığı Kahramanmaraş Uzunoluk meydanında 1936 yılında Belediye başkanlığı yapan Hasan Sukuti Tükel tarafından bir anıt ve çeşme, 1977 yılında da Kıbrıs meydanına Kurtuluş anıtı yaptırılmıştır.
Fransız ve Ermenilerin hamamdan çıkan Türk kadınlarına sataşmaları neticesinde Sütçü İmam’ın ilk kurşunu atarak Milli Mücadeleyi başlattığı olayın yaşandığı Uzunoluk Hamamı Kahramanmaraş Belediyesi tarafından yeniden inşa edildi ve Kurtuluş müzesi olarak hizmete açıldı.