Tacettin Diker

Tacettin Diker, 31 Mayıs 1923 yılında İstanbul’ da doğdu. 5. Beyazıt ilkokulu’nu takiben İstanbul Erkek Lisesi’nden mezun oldu. Yirmibeş yıl T.C. Ziraat Bankası’nda çalıştıktan sonra, kendi isteği ile emekli oldu.

Karagöz tasvirleri ile tanışması İstanbul Süleymaniye Mehmetpaşa Yokuşu’ndaki evlerinde oldu. Bir gün yüklük rafından içerlerinde büyük dayısına ait olan tasvirlerin bulunduğu dört beş büyük mukavva kutuyu indirmesi ile hikayesi başladı.

Bu şaheser tasvirler karşısında hayran kalmıştı ve kimisi ile oynarken mutluluk duydu. Fakat bu ilk mutluluğu tasvirlerin aile mensupları tarafından çok sevilen dayısını hatırlatması ve üzüntüye sevk etmesi ile kısa sürdü. Bu tasvirler küçük dayısı tarafından evden alınıp götürüldü.

1930’ larda orta okula giderken Salı geceleri büyük sanatkar Hazım Körmükçü tarafından İstanbul Radyosu’nda seslendirilen Karagöz oyunlarını dinlemeye Cağaloğlu’nda oturan amcasına giderdi. Ramazan ve Kurban Bayramlarında Küçükpazar’daki Yeşil Tulumba’ da kurulan bayram yerindeki çadırlarda oynatılan kukla, orta oyunu ve karagöz oyunlarını seyrederdi. Rahmetli eşsiz sanatkar Naşit ÖZCAN’ın Şehzadebaşı’ndaki Turan Tiyatrosu’nda oynadığı, LEBLEBİCİ HORHOR , SURPİK VE HAÇİ ve AFACAN isimli oyunları, ara sıra Yunanistan’dan gelen OPERET tiyatrosunu , CEMAL SAHİR OPERET TOPLULUĞU’nu ve SURURİ’lerin temsillerini büyük bir coşku içerisinde seyrederdi. Böylece zamanın as olmuş sanatçılarını gördü ve tanıdı. Orta oyununda PİŞEKAR ASIM BABA, KAVUKLU ALİ, RIFKI İNCE,TEVFİK İNCE (Rıfkı’nın kardeşi), HÜSEYİN MAT, Meddah KADRİ, ŞEVKİ ŞAKRAK, DÜMBÜLLÜ İSMAİL, AHMET GÜLDÜRÜR, MONOLOG MAZLUM, BURHANETTİN TEPSİ, KEMAL GÜLER, KEMAL AŞKİ, KEMAL SAHİR, FAİK COŞKUN, HÜSEYİN ERİŞEN gibi eski ustaları seyretti. Aynı yıllarda Rahmetli Muhsin ERTUĞRUL’un Tepebaşı’ndaki DRAM Tiyatrosunda cumartesi günleri talebe matineleri başlamıştı. O temsillerde BEHZAT BUDAK, HAZIM KÖRMÜKÇÜ, VASFİ RIZA ZOBU, TALAT ARTEMEL, İ.GALİP ARCAN, HALİDE PİŞKİN, CAHİDE SONKU, PERİHAN YANAL, NEJDET MAHFİ AYRAL, REŞİT BARAN, BEDİA MUVAHHİT, KEMAL TÖZEM, ŞAZİYE MORAL, YAŞAR ÖZSOY, RAŞİT RIZA, AGAH HÜN, NÜVİD ÖZDOĞRU, ULVİ URAZ, İHSAN DEVRİM, REŞİT BARAN gibi dönemin büyük sanatçılarını seyretti.

CEMAL REŞİT REY kardeşlerin operetlerini ve MUSAHİPZADE CELAL Beyin komedilerini seyrederek tiyatro tutkusunu giderek arttırdı. Küçükpazar Halkodası’nda Temsil Kolu kurarak tiyatro çalışmalarına başladı. Bu arada aktardan aldığı mukavvadan yapılmış tasvirler ile Karagöz oynatmaya başladı. 1948 yılında Ziraat Bankası’ndan çalışma arkadaşı olan Fahrettin GÜNGÖR’ ün Beylerbeyi’ndeki evinin bahçesinde ilk şemayı yaktı. 1960’lı yıllarda Camcı İrfan AÇIKGÖZ yönetimindeki Karagöz Oynatım kursuna katıldı. Bu yıllarda Heybeliada Sanatoryumu’nda, Yeşilay gezilerinde ve kimi tanıdıklarının düğünlerinde karagöz oynattı.

1973 yılında Kültür Bakanlığının açtığı Karagöz Oynatım Yapım ve Metinleri Yenileme Kursuna katıldı. Yaklaşık dört yıl süren bu kursun hocaları rahmetli Nurettin Sevin, Ragıp Tuğtekin ve Raşit Baylav idi.

1990 yılında Türkiye’de kurulan Uluslararası Unima Kukla ve Gölge Oyunu Birliği’nin kurucuları arasındadır.

Kültür Bakanlığı’nın Türk Kültürüne Hizmet Vakfı’nda, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Güzel Sanatlar Bölümü’nde ve Çocuk Vakfı’nda muhtelif tarihlerde açılan Karagöz Yapım ve Oynatım kurslarını yönetti.

İstanbul Festivali, Habitat II ve 26 Mayıs 1991 tarihinde İstanbul’da toplanan 24. Uluslar arası Tiyatro Enstitüsü Dünya Kongresi (24th World Congress Of The International Theatre Institute) gibi etkinliklerde yer aldı ve Türkiye’nin farklı bölgelerindeki çalışmalarına da devam etti.

Sayın Fikret Terzi’nin yazdığı ve Çetin İpekkaya’ nın sahneye koyduğu AH KARAGÖZ VAH KARAGÖZ adlı oyununda karagözü misafir sanatçı olarak oynattı.

1992 yılında Türkiye Radyo Televizyon Kurumu tarafından çekilen 13 bölümlük KUKLA KAL adlı dizide yeraldı.

15 Kasım 1997 yılında ÇOCUK VAKFI’nda açılan Karagöz Kursunu yönetti.

1999 yılında TV 8’de çocukluğundan günümüze kadar olan yaşamını anlattığı belgeseli çekildi.

Yine 1999 yılında Sayın HAŞMET ZEYBEKOĞLU’nun anlatımını yaptığı Meddah, Karagöz, Kukla, Orta Oyunu, Köçek, İncili Çavuş, Nasreddin Hoca gibi konuların işlendiği belgeselde Karagöz Ustası olarak yer aldı.

19.07.2002 yılında TRT 2’nin hazırladığı GÖLGEDEKİ CAN adlı belgeselde yer aldı.

2002-2003 tiyatro sezonunda AKBANK KARAGÖZ VE KUKLA Tiyatrosu’nda yazıp sahneye koyduğu CAN İLE CANAN ve YAR BANA BİR EĞLENCE isimli eserleri oynattı.

2003 yılında Vedat DEMİRCİ’ nin derlediği “Alnında ışığı ilk hisseden tiyatro sanatçıları” adlı eserde yer aldı.

Çeşitli yıllarda ve ülkelerde radyo ve televizyon programlarında yer aldı.

Akbank Çocuk Tiyatrosu kadrosunda 2004-2005 tiyatro sezonunda Işıl KASAPOĞLU’nun sahneye koyduğu “Ay Operası” adlı kukla operasında “Anlatıcı Dede” rolünü oynadı.

Çeşitli tarihlerde Japonya, Avusturya, Almanya, İtalya Konsolosluklarında Karagöz oyunları oynattı.

2011 yılına kadar Akbank Karagöz Kukla Tiyatrosu’nu yönetmiştir.

Karagöz ve Kukla sanatçısı Tacettin Diker, tedavi gördüğü Özel Göztepe Hastanesi’nin yoğun bakım servisinde 31 Mart 2014 günü öğle üzeri vefat etti.

Diker’in 1 Nisan 2014, Salı günü öğle namazını müteakip Karacaahmet Mezarlığı girişindeki Şakirin Camii’nde kılınacak öğle namazından sonra Edirnekapı Şehitliği’ndeki aile mezarlığına defnedileceği açıklandı.

ÖDÜLLER

1974 İSTANBUL ERKEK LİSESİ 90. YIL ŞİLDİ

1982 KÜTAHYA FESTİVALİ BAŞARI ÖDÜLÜ

1985 TÜRK KÜLTÜRÜNE HİZMET VAKFI ÖDÜLÜ

1985 2.MUĞLA KÜLTÜR VE SANAT ŞENLİĞİ BAŞARI PLAKETİ

1987 3.GELENEKSEL TİYATRO FEST.ANTALYA ŞİLDİ

1987 FOLKLOR ARAŞTIRMALARI KURUMU İHSAN HINÇER TÜRK FOLKLORUNA HİZMET ÖDÜLÜ

1987 TÜRK EDEBİYAT VAKFI TÜRK FOLKLORUNA HİZMET VAKFI

1991 YAŞARKEN ANALIM YAŞARKEN SAYALIM LİONS KULÜBÜONUR PLAKETİ

1991 K.H.E.E.M. DENEME SAHNESİ ŞİLDİ

1991 ÇOCUK VAKFI SANAT HİZMET ÖDÜLÜ

1991 KETSAV K.H.E.E.M. DENEME SAHNESİ ŞİLDİ

1993 BAKIRKÖY BELEDİYESİ l. ÇOCUK ŞENLİĞİ ŞİLDİ

1994 ÇANAKKALE TROYA FESTİVALİ BAŞARI ŞİLDİ

1994 ANKARA BELEDİYESİ l. TEMAŞA SANATLARI FESTİVALİ HİZMET ÖDÜLÜ

1996 SELÇUK ÜNİVERSİTESİ ONUR ÖDÜLÜ

1995 TÜRK EDEBİYATI VAKFININ HALK TİYATROSUNA 50 YILI AŞKIN HİZMET ONUR PLAKETİ

1995 INTERNATIONAL 3. BURSA FESTİVALİ HİZMET ÖDÜLÜ

1996 UNİMA TÜRKİYE MİLLİ MERKEZİNİN TEŞEKKÜR PLAKETİ

1997 XIII.ÇOCUK ŞENLİĞİ ŞEHİR TİYATROLARI TEŞEKKÜR PLAKETİ

1997 GENÇLİK ŞENLİĞİ ŞEHİR TİYATROLARI TEŞEKKÜR PLAKETİ

1999 AKBANK ÇOCUK TİYATROSUNA 25 YIL HİZMET ÖDÜLÜ

2000 3.ULUSLARARASI İSTANBUL KUKLA FESTİVALİ ONUR ÖDÜLÜ(TÜRK KUKLASINA KATKILARIMDAN DOLAYI)

2001 5.ULUSLARARASI KUKLA VE GÖLGE OYUNLARI FESTİVALİ ONUR ÖDÜLÜ

2001 7.ULUSLARARASI BURSA FESTİVALİ ÖDÜLÜ

2004 BİLECİK 1.TİYATRO FESTİVAL ÖDÜLÜ

2006 SULTANAHMET ROTARY HİZMET ÖDÜLÜ

2006 YALOVA 1.TİYATRO FESTİVALİ BAŞARI ÖDÜLÜ

2006 SELÇUK ÜNİVERSİTESİ TİYATRO ÖDÜLÜ

2006 ARALIK ÖZEL YÜZYIL OKULLARI GERÇEK DÜNYAMIZI GÖLGELERİN IŞIĞIYLA GÜZELLEŞTİRDİNİZ ŞİLDİ

2006 KARAGÖZ KUKLA FESTİVALİ YAŞAM BOYU ONUR ÖDÜLÜ

2007 AKBANK ÇOCUK TİYATROSU 35.YIL ÖDÜLÜ

2008 ORDU ULUSLAR ARASI ÇOCUK VE GENÇLİK TİYATROLARI FESİVALİ TOBAV ÖDÜLÜ

2008 TODER ONUR ÜYELİĞİ

2008 MOTİF HALK OYUNLARI BİLİM ÖDÜLÜ

2008 UNİMA MİLLİ MERKEZİ 50.YIL HİZMET ÖDÜLÜ

2008 MOTİF HALK OYUNLARI MADDİ FOLKLOR ÜRÜNLERİ ÖDÜLÜ

2008 UNİMA GELENEKSEL TÜRK TİYATROSUNA HİZMET ÖDÜLÜ

2010 UNESCO’NUN SEÇTİĞİ SOMUT OLMAYAN KÜLTÜREL MİRAS KAPSAMINDA KÜLTÜR BAKANLIĞI TARAFINDAN VERİLEN “YAŞAYAN İNSAN HAZİNESİ” ÖDÜLÜ

2010 “USTAYA SAYGI GECESİ” ETKİNLİĞİ SONRASI ATAKÖY PLUS A.V.M TARAFINDAN VERİLEN ONUR ÖDÜLÜ