Zeynep Ahunbay

Zeynep Ahunbay 20 Haziran 1946 tarihinde Ordu, Ünye’de doğdu. 2017 yılında kültür alanında verilen Vehbi Koç Ödülü’nü alan mimar ve mimarlık tarihçisi. Kültür varlıklarının korunması ve restorasyon alanındaki çalışmalarıyla tanınmıştır.

Ortaöğrenimini İstanbul Arnavutköy Amerikan Kız Koleji’nde tamamlayan (1965) Ahunbay, 1970 yılında İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Mimarlık Fakültesi’nden yüksek mühendis-mimar olarak mezun oldu. 1971’de aynı fakültede Mimarlık Tarihi ve Restorasyon Kürsüsü’ne asistan oldu. Sultanahmet Külliyesi’ni konu alan çalışmasıyla 1975 yılında doktora derecesini aldı. Koruma alanındaki uzmanlık çalışmasını 1977-78 öğretim yılında İngiltere’de York Üniversitesi’nde, Side antik kentinin arkeolojisi ve korunması konulu çalışmasıyla tamamladı.

1980’de doçent olan Ahunbay, “Mimar Sinan’ın Eğitim Yapıları” konulu çalışmasıyla Aralık 1988’de profesörlüğe yükseldi.

2013’te İTÜ Mimarlık Fakültesi Restorasyon Anabilim Dalı öğretim üyeliğinden emekli oldu.

Prof. Dr. Zeynep Ahunbay İstanbul, Edirne, Bursa, Gaziantep, Safranbolu, Tarsus, Samsat, Hasankeyf gibi birçok yerde koruma ve restorasyon çalışmaları yönetti. Side Apollon Tapınağı, Marmara Üniversitesi Rektörlük Binası, İstanbul kara surları T1-T5 arası, Zeyrek Camisi, Bursa Yeşil Türbe ve Uzunkemer restorasyon projeleri bunlar arasındadır. Eşi Prof. Metin Ahunbay’la birlikte gerçekleştirdiği İstanbul Ayasofya güneybatı köşesi restorasyonu, Mimarlar Odası 8. Ulusal Mimarlık “Onarım Başarı Ödülü”ne layık görülmüştür.

Vehbi Koç Ödülü Seçici Kurulu, kültür varlıklarını koruma ve restorasyon alanındaki çalışmalarıyla 2017 yılında ödüle layık görülen Ahunbay’ı şöyle tanımlamıştır: “Arkeolojik alanlardan Osmanlı yapılarına çok geniş bir yelpazede kültür varlıklarının korunması konusunda yaklaşım geliştiren ve bunu restorasyon uygulamalarıyla da örnekleyen bir bilim insanıdır. Dünyanın önde gelen koruma uzmanlarındandır. Türkiye’de mimarlık mirasının korunmasının sağlam bir bilim disiplini olarak gelişmesinde önder kimliği olan Ahunbay, yetiştirdiği çok sayıda öğrencisiyle de bu alanda kurumsallaşmanın yerleşmesine büyük katkı sağlamıştır.”

1999-2005 yılları arasında iki dönem ICOMOS (Uluslararası Anıtlar ve Sitler Konseyi) Türkiye başkanlığını yürüten Prof. Ahunbay, aynı zamanda Türkiye Mimarlar Odası ile Europa Nostra-Türkiye üyesidir. Halen Ayasofya ve Diyarbakır Ulu Camisi gibi anıtların bilim kurullarında görev yapmaktadır.

Prof. Dr. hunbay pek çok makalenin yanı sıra kitaplar da yayımlamıştır. Türkiye’de mimari koruma eğitiminde temel ders kitabı olarak kullanılan Tarihi Çevre Koruma ve Restorasyon (1996), Dünya Mirasında Türkiye (2006) başlıklı kitabın İstanbul bölümü ve Cultural Heritage of Turkey (2009; Türkiye’nin Kültürel Mirası) bunlardan bazılarıdır.